ნობელიანტები ქიმიაში
| წელი | სახელი, გვარი | თემატიკა |
|---|---|---|
| 2020 | ჯენიფერ დუდნა | „გენომის რედაქტირების მეთოდის შემუშავებისთვის“ |
| 2020 | ემანუელ შარპენტიე | „გენომის რედაქტირების მეთოდის შემუშავებისთვის“. |
| 2019 | ჯონ გუდინაფი | „ლითიუმ–იონის ელემენტის განვითარებისათვის“ |
| 2019 | აკირა იოშინო | „ლითიუმ-იონის ელემენტის განვითარებისათვის“ |
| 2019 | სტენლი უიტინგამი | „ლითიუმ-იონის ელემენტის განვითარებისთვის“ |
| 2018 | ფრენსის არნოლდი | „ფერმენტების მიმართული ევოლუციისთვის“ |
| 2018 | გრეგორი უინთერი | “პეპტიდებისა და ანტისხეულების ე.წ. „ფაგური ეკრანის“ მეთოდის შემუშავებასა და დახვეწაში“. |
| 2018 | ჯორჯ სმიტი | “პეპტიდებისა და ანტისხეულების ე.წ. „ფაგური ეკრანის“ მეთოდის შემუშავებასა და დახვეწაში“. |
| 2017 | ჯეკი დუბოჩეტი | “კრიო-ელექტრონული მიკროსკოპის შექმნისათვის, ხსნარებში ბიომოლეკულების სტრუქტურის მაღალი რეზოლუციით განსაზღვრისათვის“ |
| 2017 | ხოაკიმ ფრანკი | “კრიო-ელექტრონული მიკროსკოპის შექმნისათვის, ხსნარებში ბიომოლეკულების სტრუქტურის მაღალი რეზოლუციით განსაზღვრისათვის“ |
| 2017 | რიჩარდ ჰერდენსონი | “კრიო-ელექტრონული მიკროსკოპის შექმნისათვის, ხსნარებში ბიომოლეკულების სტრუქტურის მაღალი რეზოლუციით განსაზღვრისათვის“ |
| 2016 | ბერნარდ ფერინგა | „მოლეკულური მანქანების დიზაინისა და სინთეზისათვის“ |
| 2016 | ჟან პიერ სოავჟი | „მოლეკულური მანქანების დიზაინისა და სინთეზისთვის“ |
| 2016 | ფრეიზერ სტოდარტი | „მოლეკულური მანქანების დიზაინისა და სინთეზისთვის“ |
| 2015 | თომას ლინდალი | „დნმ–ის აღდგენის პროცესის შესწავლისათვის“ |
| 2015 | აზიზ სანკარი | „დნმ-ის აღდგენის პროცესის შესწავლისთვის“ |
| 2015 | პოლ მოდრიჩი | „დნმ-ის აღდგენის პროცესის შესწავლისთვის“ |
| 2014 | უილიამ მიორნერი | „მაღალი რეზოლუციის მქონე ფლუორესცენტული მიკროსკოპის შექმნისათვის“ |
| 2014 | ერიკ ბეციგი | „მაღალი რეზოლუციის მქონე ფლუორესცენტული მიკროსკოპის შექმნისათვის“ |
| 2014 | სტეფან ჰილ | „მაღალი რეზოლუციის მქონე ფლუორესცენტრული მიკროსკოპის შექმნისთვის“ |
| 2013 | არიე ვარშელი | „რთული ქიმიური სისტემების მოდელების განვითარებისათვის“ |
| 2013 | მარტინ კარპლუსი | „რთული ქიმიური სისტემების მოდელების განვითარებისთვის“ |
| 2013 | მაიკლ ლევიტი | „რთული ქიმიური სისტემების მოდელების განვითარებისთვის“ |
| 2012 | რობერტ ლეფკოვიცი | „G-პროტეინთან დაკავშირებული რეცეპტორების შესწავლისთვის“ |
| 2012 | ბრაიან კობილკა | „G-პროტეინთან დაკავშირებული რეცეპტორების შესწავლისათვის“ |
| 2011 | დენ შეხტმანი | „კვაზიკრისტალების აღმოჩენისათვის“ |
| 2010 | რიჩარდ ჰეკი | "რთული მოლეკულების აგების მიზნით ნახშირბადატომების ერთმანეთთან შეერთების ახალი, უფრო ეფექტური გზის შემუშავებისათვის, რომელიც აუმჯობესებს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებას. " |
| 2010 | ეი-იჩი ნეგიში | "რთული მოლეკულების აგების მიზნით ნახშირბადატომების ერთმანეთთან შეერთების ახალი, უფრო ეფექტური გზის შემუშავებისათვის, რომელიც აუმჯობესებს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებას." |
| 2010 | აკირა სუძუკი | "რთული მოლეკულების აგების მიზნით ნახშირბადატომების ერთმანეთთან შეერთების ახალი, უფრო ეფექტური გზის შემუშავებისათვის, რომელიც აუმჯობესებს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებას." |
| 2009 | ვენკატრამან რამაკრიშნანი | "რიბოსომების სტრუქტურისა და ფუნქციის შესწავლისათვის" |
| 2009 | თომას სტეიცი | "რიბოსომების სტრუქტურისა და ფუნქციის შესწავლისათვის" |
| 2009 | ადა იონათი | "რიბოსომების სტრუქტურისა და ფუნქციის შესწავლისათვის" |
| 2008 | ოსამუ შიმომურა | "მწვანე ფლუორესცენტული ცილის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის" |
| 2008 | მარტინ ჩალფი | "მწვანე ფლუორესცენტული ცილის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის" |
| 2008 | როჯერ ციენი | "მწვანე ფლუორესცენტული ცილის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის" |
| 2007 | გერხარდ ერტლი | "მყარი სხეულების ზედაპირზე ქიმიური პროცესების შესწავლისათვის" |
| 2006 | როჯერ კორნბერგი | "გენეტიკური ინფორმაციის უჯრედებით კოპირების მექანიზმის შესწავლისათვის" |
| 2005 | რობერტ გრაბსი | "ორგანულ სინთეზში მეტათეზისის მეთოდის განვითარებაში წვლილისათვის" |
| 2005 | რიჩარდ შროკი | "ორგანულ სინთეზში მეტათეზისის მეთოდის განვითარებაში წვლილისათვის" |
| 2005 | ივ შოვინი | "ორგანულ სინთეზში მეტათეზისის მეთოდის განვითარებაში წვლილისათვის" |
| 2004 | აარონ ჩეჰანოვერი | “ცილების დეგრადაციის შაუმავლის - უბიკვიტინის აღმოჩენისათვის“ |
| 2004 | აბრამ გერშკო | “ცილების დეგრადაციის შაუმავლის - უბიკვიტინის აღმოჩენისათვის“ |
| 2004 | ირვინ როუზი | “ცილების დეგრადაციის შუამავლის - უბიკვიტინის აღმოჩენისათვის“ |
| 2003 | პიტერ ეგრი | წყლის არხის აღმოჩენისათვის. |
| 2003 | როდერიკ მაკინონი | იონური არხების სტრუქტურისა და მექანიზმის აღმოჩენისათვის |
| 2002 | ჯონ ფენი | "ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების იდენტიფიკაციის მეთოდებისა და სტრუქტურული ანალიზის შემუშავებისათვის, კერძოდ კი ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების მას-სპექტომეტრული ანალიზის მეთოდების შემუშავებისათვის" |
| 2002 | კოიჩი ტანაკა | "ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების იდენტიფიკაციის მეთოდებისა და სტრუქტურული ანალიზის შემუშავებისათვის, კერძოდ კი ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების მას-სპექტომეტრული ანალიზის მეთოდების შემუშავებისათვის" |
| 2002 | კურტ ვიუტრიხი | "ხსნარებში ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების სამგანზომილებიანი სტრუქტურების დადგენისათვის ბმრ-სპექტომეტრიის გამოყენების შესაძლებლობის შემუშავებისათვის" |
| 2001 | უილიამ ნოულზი | „ჟანგვის რეაქციებში ქირალური კატალიზატორების გამოყენებისათვის„ |
| 2001 | რიოჯი ნოიორი | „ჟანგვის რეაქციებში ქირალური კატალიზატორების გამოყენებისათვის” |
| 2001 | ბარი შარპლესი | „აღდგენის რეაქციებში ქირალური კატალიზატორების გამოყენებისათვის” |
| 2000 | ალან ჰიგერი | "პოლიმერების გამტარობის აღმოჩენისათვის" |
| 2000 | ალან მაკდიარმიდი | "პოლიმერების გამტარობის აღმოჩენისათვის" |
| 2000 | ჰიდეკი შირაკავა | "პოლიმერების გამტარობის აღმოჩენისათვის" |
| 1999 | ახმედ ზევეილი | "გარდამავალი მდგომარეობების შესწავლისათვის, რომლებიც მიიღება ქიმიური რეაქციების დროს ფემტოწამი ტექნიკის გამოტემენებისას." |
| 1998 | მალტერ კონი | "სიმკვრივის ფუნქციონალის თეორიის განვითარებისათვის" |
| 1998 | ჯონ პოპლი | "სიმკვრივის ფუნქციონალის თეორიის განვთარებისათვის" |
| 1997 | პოლ ბოიერი | "ენზიმური მექანიზმის ახსნისათვის, რომელიც საფუძვლად უდევს ადენოზინ-ფოსფატის სინთეზს. " |
| 1997 | ჯონ უოკერი | "ენზიმური მექანიზმის ახსნისათვის, რომელიც საფუძვლად უდევს ადენოზინ-ფოსფატის სინთეზს. " |
| 1997 | იენს სკოუ | "იონ გადამცენი ენზიმის აღმოჩენისათვის" |
| 1996 | რობერტ ქერლი | "ფულერენების აღმოჩენისათვის" |
| 1996 | ჰაროლდ კროტო | "ფულერენების აღმოჩენისათვის" |
| 1996 | რიჩარდ სმელი | "ფულერენების აღმოჩენისათვის" |
| 1995 | პაულ კრუტცენი | "ატმოსფერულ ქიმიაში შესრულებული სამუშაოებისათვის, განსაკუთრებით ოზონის წარმოქმნა-დაშლის საკითხებში" |
| 1995 | მატიო მოლინა | "ატმოსფერულ ქიმიაში შესრულებული სამუშაოებისათვის, განსაკუთრებით ოზონის წარმოქმნა-დაშლის საკითხებში" |
| 1995 | შერბუდ როულანდი | "ატმოსფერულ ქიმიაში შესრულებული სამუშაოებისათვის, განსაკუთრებით ოზონის წარმოქმნა-დაშლის საკითხებში" |
| 1994 | ჯორჯ ოლა | “ნახშირბადების ქიმიაში შეტანილი წვლილისთვის“ |
| 1993 | ქერი მულისი | “პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციის (PCR) მეთოდის შემუშავებისათვის“ |
| 1993 | მაიკლ სმითი | “ოლიგონუკლეოტიდზე დაფუძნებული, მიმართული მუტაგენეზის ჩამოყალიბებასა და ცილების კვლევების განვითარებაში შეტანილი წვლილისათვის“ |
| 1992 | რუდოლფ მარკუსი | "ქიმიურ სისტემებში ელეტქრონის გადატანის რეაქციების თეორიაში წვლილისათვის" |
| 1991 | რიჰარდ ერნსტი | "მაღალი სიზუსტის ბირთვულ მაგნიტური რეზონანსული სპექტრომეტრიის მეთოდოლოგიის განვითარებაში წვლილისათვის" |
| 1990 | ელაის ჯეიმს კორი | "ორგანული სინთეზის თეორიისა და მეთოდოლოგიის განვითარებისათვის" |
| 1989 | სიდნი ოლტმენი | "რიბონუკლეიმჟავების კატალიზური თვისებების აღმოჩენისათვის" |
| 1989 | ტომას რობერტ ჩექი | "რიბონუკლეიმჟავების კატალიზური თვისებების აღმოჩენისათვის" |
| 1988 | იოჰან დაიზენჰოფერი | "ფოტოსინთეზური სარეაქციო ცენტრის სამგანზომილებიანი სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1988 | რობერტ ჰუბერი | "ფოტოსინთეზური სარეაქციო ცენტრის სამგანზომილებიანი სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1988 | ჰარმუტ მიხელი | "ფოტოსინთეზური სარეაქციო ცენტრის სამგანზომილებიანი სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1987 | დონალდ ჯეიმს კრამი | "მაღალი შერჩევითობის სტრუქტურულ-სპეციფიკური ურთიერთქმედების მოლეკულების შემუშავება და გამოყენებისათვის" |
| 1987 | ჟან მარი ლენი | "მაღალი შერჩევითობის სტრუქტურულ-სპეციფიკური ურთიერთქმედების მოლეკულების შემუშავება და გამოყენებისათვის" |
| 1987 | ჩარლზ პედერსენი | "მაღალი შერჩევითობის სტრუქტურულ-სპეციფიკური ურთიერთქმედების მოლეკულების შემუშავება და გამოყენებისათვის" |
| 1986 | დადლი რობერტ ჰერშბახი | “ქიმიური ელემენტარული პროცესების დინამიკაში შეტანილი წვლილისათვის“ |
| 1986 | იუან ლი | "ქიმიური ელემენტარული პროცესების დინამიკაში შეტანილი წვლილისათვის" |
| 1986 | ჯონ პოლანი | “ქიმიური ელემენტარული პროცესების დინამიკაში შეტანილი წვლილისათვის“ |
| 1985 | ჰერბერტ აარონ ჰაუტმანი | "კრისტალის სტრუქტურის განსაზღვრის პირდაპირი მეთოდების შემუშავებისათვის" |
| 1985 | ჯერომ კარლე | “კრისტალის სტრუქტურის განსაზღვრაის პირდაპირი მეთოდების შემუშავებისათვის“ |
| 1984 | რობერტს ბრიუს მერიფილდი | "მყარ მატრიცებზე ქიმიური სინთეზის მეთოდოლოგიის შემუშავებისთვის" |
| 1983 | ჰენრი ტაუბე | " ელექტრონების გადაცემის რეაქციის შემუშავებისთვის, განსაკუთრებით მეტალის კომპლექსებში" |
| 1982 | აარონ კრული | "კრისტალოგრაფიული ელექტრონული მიკროსკოპის განვითარებისა და ბიოლოგიურად მნიშვნელოვანი ნუკლეინის მჟავა-ცილოვანი კომპლექსების სტრუქტურული შესწავლისათვის" |
| 1981 | კენიტი ფუკუი | "ქიმიური რეაქციის მიმდინარეობის თეორიის შექმნისათვის" |
| 1981 | როალდ ჰოფმანი | "ქიმიური რეაქციის მიმდინარეობის თეორიის შექმნისათვის" |
| 1980 | პაულ ბერგი | "ფუნდამენტური გამოკვლევებისათვის ნუკლეინმჟავების ბიოქიმიური თვისებების, განსაკუთრებით რეკომბინირებული დნმ თავისებურებების, კვლევის სფეროში" |
| 1980 | უოლტერ გილბერტი | "ფუნდამენტური გამოკვლევებისათვის ნუკლეინმჟავების ბიოქიმიური თვისებების, განსაკუთრებით რეკომბინირებული დნმ თავისებურებების, კვლევის სფეროში" |
| 1980 | ფრედერიკ სანგერი | "ფუნდამენტური გამოკვლევებისათვის ნუკლეინმჟავების ბიოქიმიური თვისებების, განსაკუთრებით რეკომბინირებული დნმ თავისებურებების, კვლევის სფეროში" |
| 1979 | ჰერბერტ ჩარლზ ბრაუნი | "რთული ბორ- და ფოსფორნაერთების ორგანული სინთეზის ახალი მეთოდების შემუშავებისათვის" |
| 1979 | გეორგ ფიტიგი | “ორგანული სინთეზის მნიშვნელოვან რეაგენტებში ბორ და ფოსფორ შემცველი ნაერთების გამოყენებისათვის“. |
| 1978 | პიტერ მიჩელი | "ღვაწლისათვის ბიოლოგიური ენერგიის გადატანის პროცესის დახასიათებაში, ქემიოსმოსური თეორიის შექმნის საშუალებით" |
| 1977 | ილია პრიგოჟინი | "შეუქცევადი პროცესების თერმოდინამიკაში, განსაკუთრებით დისიპატიური სტრუქტურების თეორიაში, შესრულებული ნაშრომებისათვის" |
| 1976 | უილიამ ლიფსკომი | "ბორანების (ბორჰიდრიტები) სტრუქტურის დარგში კვლევებისათვის, რომელმაც ახსნა ქიმიური ბმების პრობლემა. " |
| 1975 | ჯონ უორკაპ კორნფორთი | "ფერმანტული კატალიზური რეაქციების სტერეოქიმიის კვლევისათვის" |
| 1975 | ვლადიმირ პრელოგი | "ორგანული მოლეკულებისა და რეაქციების სტერეოქიმიის სფეროში გამოკვლევებისათვის" |
| 1974 | პოლ ჯონ ფლორი | "მაკრომოლეკულების ფიზიკური ქიმიის თეორისა და პრაქტიკის სფეროში ფუნდამენტალური მიღწევებისათვის" |
| 1973 | ერნსტ ოტო | "ნოვატორული, ერთმანეთთნ კავშირის გარეშე, მეტალორგანული, ე.წ. სენდვიჩურ, ნაერთების სფეროში შესრულებული შრომისათვის |
| 1973 | ჯეფრი უილკინსონი | "ნოვატორული, ერთმანეთთნ კავშირის გარეშე, მეტალორგანული, ე.წ. სენდვიჩურ, ნაერთების სფეროში შესრულებული შრომისათვის |
| 1972 | კრისტიან ბემერ ანფინსენი | "შრომებისათვის, რომლებშიც შესწავლილია რიბონუკლეაზა, განსაკუთრებით ამინომჟავების თანმიმდევრობა და მათი ბიოლოგიური აქტიური კონფერმენტების ურთიერთდამოკიდებულება" |
| 1972 | სტანფორდ მური | "ქიმიურ სტრუქტურასა და რიბონუკლეაზას მოლეკულის აქტიური ცენტრის კატალიზურ მოქმედებას შორის კავშირის დადგენაში შეტანილი წვლილისათვის " |
| 1972 | უილიამ ჰაუარდ სტაინი | "ქიმიურ სტრუქტურასა და რიბონუკლეაზას მოლეკულის აქტიური ცენტრის კატალიზურ მოქმედებას შორის კავშირის დადგენაში შეტანილი წვლილისათვის " |
| 1971 | გერჰარდ ჰერცბერგი | "მისი წვლილისათვის მოლეკულების, განსაკუთრებით რადიკალების, ელექტრონული სტრუქტურისა და აღნაგობის გაგებაში " |
| 1970 | ლუის ფედერიკო ლელუარი | "პირველი შაქრის ნუკლეოტიდის აღმოჩენისათვის და მისი ფუნქციის შესწავლისათვის შაქრის გარდაქმნასა და რთული ნახშირწყლების ბიოსინთეზში" |
| 1969 | დერეკ ჰაროლდ რიჩარდ ბარტონი | "შეტანილი წვლილისათვის კონფორმაციის კონცეფციის განვითარებასა და მისი გამოყენებისათვის ქიმიაში" |
| 1969 | ოდ ჰასელი | "შეტანილი წვლილისათვის კონფორმაციის კონცეფციის განვითარებასა და მისი გამოყენებისათვის ქიმიაში" |
| 1968 | ლარს ონსაგერი | შეუქცევად პროცესებში ურთიერთქმედების თანაფარდობის აღმოჩენისათვის, რომელთაც აქვთ პრინციპული მნიშვნელობა თერმოდინამიკის შეუქცევადი პროცესებისათვის" |
| 1967 | მანფერდ ეიგენი | "ექსტრემალურად სწარაფი რეაქციების შესწავლისათვის, რომლებიც სტიმულირდებიან წონასწორობის დარღვევით გამოწვეული მოკლე იმპულსის ენერგიის ზემოქმედებით" |
| 1967 | რომალდ ჯორჯ რეიფორდ ნორიში | "მათ მიერ ჩატარებული კვლევებისათვის ზესწრაფი რეაქციების სფეროში მოლეკულური წონასწორობის დარღვევით ძლიერ მოკლე იმპულსებით" |
| 1967 | ჯორჯ პორტერი | "მათ მიერ ჩატარებული კვლევებისათვის ზესწრაფი რეაქციების სფეროში მოლეკულური წონასწორობის დარღვევით ძლიერ მოკლე იმპულსებით" |
| 1966 | რობერტ სანდერონ მალიკენი | "ფუნდამენტური შრომისათვის ქიმიურ ბმებსა და მოლეკულის ელექტრონულ სტრუქტურებზე, განხორციელებული მოლეკულური ორბიტალების მეთოდით" |
| 1965 | რობერტ ბიორნს ვუდვორდი | "ორგანულ სინთესზში უდიდესი წვლილის შეტანისათვის" |
| 1964 | დოროთი კროუფორს ჰოჯკინი | "ბიოლოგიურად აქტიური ნაერთების ტენტგენის სხივებით სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1963 | კარლ ციგლერი | "იზოტაქტიკური პოლიეთილენის აღმოჩენისათვის" |
| 1963 | ჯულიო ნატა | “მაღალმოლეკულური პოლიმერების ქიმიისა და ტექნოლოგიის დარგში აღმოჩენებისათვის“. |
| 1962 | მაქს ფერდინანდ პერუქსი | "გლობულარული ცილების სტრუქტურის შესწავლისათვის" |
| 1962 | ჯონ კოდერ ქენდრიუ | “გლობულარული ცილების სტრუქტურის კვლევისათვის“ |
| 1961 | მელვინ კალვინი | "მცენარეების მიერ ნახშირბადის დიოქსიდის ათვისებასთან დაკავშირებული კვლევებისათვის" |
| 1960 | უილარდ ფრენკ ლიბი | "ნახშირბად-14 გამოყენებით არქეოლოგიაში, გეოლოგიაში, ტეოფიზიკაში და მეცნიერების სხვა დარგებში ასაკის დადგენის მეთოდის შემოღებაისათვის" |
| 1959 | იაროსლავ ჰეიროვსკი | "ანალიზის პოლაროგრაფიული მეთოდის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის" |
| 1958 | ფრედერიკ სანგერი | ცილების, განსაკუთრებით კი ინსულინის, სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1957 | ალექსანდერე რობერტ ტოდი | "ნუკლეოტიდებსა და ნუკლეოტიდურ თანაენზიმებზე კვლევებისათვის" |
| 1956 | სირილ ნორმან ჰინშელვუდი | "ქიმიური რეაქციების მექანიზმების სფეროში კვლევებისათვის". |
| 1956 | ნიკოლოზ სემიონოვი | "ქიმიური რეაქციების მექანიზმების სფეროში კვლევებისათვის". |
| 1955 | ვინსენტ დიუ ვინო | "ბიოლოგიურად აქტიურ ნაერთებზე ნაშრომისათვის, პირველ რიგში პოლიპეპტიდური ჰორმონის პირველად განხორციელებული სინთეზისათვის. |
| 1954 | ლაინუს კარლ პოლინგი | ქიმიური ბმის ბუნების შესწავლასა და მისი გამოყენებისათვის ნაერთის სტრუქტურის დადგენაში. |
| 1953 | გერმან შტაუდერინგი | მაღალმოლეკულური ნაერთების ქიმიის დაგრდში გამოკვლევებისათვის. |
| 1952 | არჩერ ჯონ პორტერ მარტინი | გამანაწილებელი ქრომატოგრაფოფიის აღმოჩენისათვის |
| 1952 | რიჩარდ ლოურენც მილინგტონ სინგი | გამანაწილებელი ქრომატოგრაფოფიის აღმოჩენისათვის |
| 1951 | ედუინ მატისონ მაკმილანი | ტრანსურანული ელემენტების ქიმიის სფეროში აღმოჩენებისათვის |
| 1951 | გლენ თეოდორ სიბორგი | ტრანსურანული ელემენტების ქიმიის სფეროში აღმოჩენებისათვის |
| 1950 | ოტო დილსი | დიენური სინთეზის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის |
| 1950 | კურტ ალდერი | დიენური სინთეზის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის |
| 1949 | უილიამ ფრენსის ჯიოკი | "ქიმიურ დინამიკაში გაწეული წვლილისათვის, განსაკუთრების მის იმ სფეროში, რომელიც შეისწავლის ნაერთების ქცევას ექსპერიმენტალურად დაბალ ტემპერატურებზე. " |
| 1948 | არნე ტისელიუსი | "გამოკვლებებისათვის ელექტროფორეზისა და ადსორბციული ანალიზის სფეროში, განსაკუთრებით ცილების შრატის კომპლექსური ბუნების აღმოჩენისათვის" |
| 1947 | რობერტ რობინსონი | "დიდი ბიოლოგიური მნიშვნელობის მცენარეული პროდუქტების, განსაკუთრების ალკალოიდების, გამოკვლევისათვის" |
| 1946 | ჯეიმზ ბაჩელერ სამნერი | ფერმენტების კრისტალიზაციის მეთოდის აღმოჩენისათვის |
| 1946 | ჯონ ჰაუარდ ნორთროპი | ვირუსის ცილების სუფთა სახით მიღებისათვის |
| 1946 | უენდელ მერედით სტენლი | ვირუსის ცილების სუფთა სახით მიღებისათვის |
| 1945 | არტური ვირტანენი | "პრემია ენიჭება მიღწევებისათვის სოფლის მეურნეობისა და მკვებავი ნაერთების ქიმიში, განსაკუთრებით საკვების კონსერვაციის მეთოდისათვის". |
| 1944 | ოტო ჰანი | მძიმე ბირთვების გახლეჩის აღმოჩენისათვის |
| 1943 | გეორგ ჰევეში | "ქიმიური პროცესების შესწავლაში ნიშანდებული ატომების გამოყენებისათვის". |
| 1942 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1941 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1940 | ლეოპოლდ რუჟიჩკა | "პოლიმეთილებებისა და მაღალ ტერპენებზე ჩატარებული კვლევებისათვის" |
| 1939 | ადოლფ ბუტენანდტი | „სასქესო ჰორმონებზე ქიმიაში ჩატარებული კვლევებისათვის“ |
| 1938 | რიხარდ კუნი | „კაროტინოიდების და ვიტამინების გამოკვლევისათვის“ |
| 1937 | უოლტერ ნორმან ჰოუორთი | „ნახშირწყლებისა და C ვიტამინის გამოკვლევისათვის“ |
| 1937 | პაულ კარერი | "კაროტინოიდების, ფლავინების, A და B2 ვიტამინების გამოკვლევისათვის “ |
| 1936 | პეტერ იოზეფ ვილჰელმ დებაი | „დიპოლური მომენტისა და რენტგენული სხივების და გაზებში ელექტრონთა დიფრაქციის გამოკვლევისათვის, რამაც მოლეკულური სტრუქტურების დადგენაში მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა“ |
| 1935 | ფრედერიკ ჟოლიო-კიური | „ახალი რადიოაქტიური ნივთიერებების სინთეზისათვის“ |
| 1935 | ირენ ჟოლიო-კიური | „ახალი რადიოაქტიური ნივთიერებების სინთეზისათვის“ |
| 1934 | ჰაროლდ იური | „მძიმე წყალბადის აღმოჩენისთვის“ |
| 1933 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1932 | ირვინგ ლენგმიური | „ქიმიაში ზედაპირული მოვლენების სფეროში აღმოჩენებისა და კვლევებისათვის“ |
| 1931 | კარლ ბოში | „მაღალი წნევის მეთოდების ქიმიაში დანერგვისა და განვითარებისათვის“ |
| 1931 | ფრიდრიხ ბერგიუსი | „მაღალი წნევის მეთოდების ქიმიაში დანერგვისა და განვითარებისათვის“ |
| 1930 | ჰანს ფიშერი | „შრომებისთვის სისხლის და მცენარეთა მღებავი ნივთიერების სტრუქტურისთვისა და ჰემინის სინთეზის კვლევისათვის“ |
| 1929 | ართურ ჰარდენი | „შაქრის ფერმენტაციისა და ფერმენტული დუღილის გამოკვლევისათვის“ |
| 1929 | ჰანს კარლ ავგუსტ სიმონ ფონ ეილერ-კელპინი | „შაქრის ფერმენტაციისა და ფერმენტული დუღილის გამოკვლევისათვის“ |
| 1928 | ადოლფ ვინდაუსი | სტერინებისა და მისი ვიტამინთა ჯგუფთან ბმების აღნაგობის შესწავლისათვის“ |
| 1927 | ჰაინრიხ ოტო ვილანდი | „ნაღვლის მჟავასა და მის მსგავს ნივთიერებათა აღნაგობის დასადგენად ჩატარებული კვლევებისათვის“ |
| 1926 | თეოდორ სვედბერგი | "დისპერსიული სისტემების სფეროში ჩატარებული კვლევებისთვის“ |
| 1925 | რიხარდ ზიგმონდი | „კოლოიდური ხსნარების ჰეტეროგენული ბუნების დადგენისათვის და ამასთან დაკავშირებით იმ მეთოდთა შემუშავებისთვის, რომელთაც ფუნდამენტური მნიშვნელობა ჰქონდათ თანამედროვე კოლოიდურ ქიმიაში“ |
| 1924 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1923 | ფრიც პრეგლი | „ორგანული ნივთიერებათა მიკროანალიზური მეთოდის აღმოჩენისათვის“ |
| 1922 | ფრანსის უილიამ ასტონი | „მის მიერვე გამოგონილი მას-სპექტროგრაფის დახმარებით დიდი რაოდენობით არარადიოაქტიული ელემენტთა იზოტოპების აღმოჩენისათვის და მთელი რიცხვების წესის ფორმულირებისათვის “ |
| 1921 | ფრედერიკ სოდი | „რადიოაქტიული ნივთიერებათა ქიმიის განვითარებისათვის იზოტოპების წარმოშობისა და ბუნების გამოკვლევისათვის“ |
| 1920 | ვალთერ ფრიდრიხ ჰერმან ნერნსტი | „თერმოქიმიაში მისი შრომების აღიარებისათვის“ |
| 1919 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1918 | ფრიც ჰაბერი | „ამიაკის სინთეზისათვის მისი შემადგენელი ელემენტეგისაგან“ |
| 1917 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1916 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1915 | რიხარდ ვილშტეტერი | „მცენარეული სამყაროს მღებავი ნივთიერებების, განსაკუთრებით ქლოროფილის გამოკვლევისათვის“ |
| 1914 | თეოდორ უილიამ რიჩარდზი | „ქიმიურ ელემენტთა ატომური მასები ზუსტი დადგენისათვის" |
| 1913 | ალფრედ ვერნერი | „არაორგანულ ქიმიაში ატომებისა და მოლეკულების ბმების ბუნების დადგენისათვის“ |
| 1912 | ვიქტორ გრინიარი | „ორგანული ქიმიის განვითარებაში მნიშვნელოვანი რეაქტივის - გრინიარის აღმოჩენისათვის“ |
| 1912 | პოლ საბატიე | „წვრილდისპერსული მეტალების თანაობისას ორგანული ნაერთების ჰიდროგენიზაციის მეთოდის აღმოჩენისთვის, რაც მნიშვნელოვანი სტიმული იყო ორგანული ქიმიის განვითარებისათვის“ |
| 1911 | მარი სკლოდოვსკა-კიური | „ქიმიის განვითარებაში წვლილის შეტანისათვის: ელემენტების რადიუმისა და პოლონიუმის აღმოჩენისათვის, რადიუმის გამოყოფისათვის, მისი ბუნებისა და ნაერთების შესწავლისათვის“ |
| 1910 | ოტო ვალახი | "ორგანული ქიმიის და ქიმიური მრეწველობის განვითარებაში მისი მიღწევების და აგრეთვე მის მიერ ალიციკლური ნაერთების სფეროში ჩატარებული სამუშოებისათვის“ |
| 1909 | ვილჰელმ ოსტვალდი | „რეაქციათა სიჩქარეებისა და ქიმიური წონასწორობის მართვის პრინციპების კვლევისა და კატალიზმში ჩატარებული სამუშაოების წვლილის აღიარებისთვის“ |
| 1908 | ერნესტ რეზერფორდი | „ქიმიაში რადიოაქტიური ნივთიერების ელემენტთა გახლეჩვის სფეროში მის მიერ ჩატარებული კვლევისათვის" |
| 1907 | ედუარდ ბუხნერი | "უჯრედგარეთა ფერმეტაციის აღმოჩენისა და ბიოქიმიაში ჩატარებული სამეცნიერო-კვლევითი სამუშაოებისთვის“ |
| 1906 | ანრი მუასანი | "ელემენტ ფტორის მიღებისა და ლაბორატორულ და სამრეწველო პრაქტიკაში ელექტროღუმელის შეტანისათვის, რომელსაც მის პატივსაცემეად მისი სახელი მიენიჭა" |
| 1905 | ადოლფ ბაიერი | "ორგანული საღებავებისა და ჰიდროარომატულ ნაერთებზე ჩატარებული სამუშაოების შედეგად ორგანული ქიმიისა და ქიმიური მრეწველობის განვითარებაში შეტანილი წვლილისთვის" |
| 1904 | სერ უილიამ რამზაი | „ატმოსფეროში სხვადასხვა ინერტული აირების აღმოჩენისა და პერიოდულ სისტემაში მათი მდებარეობის განსაზღვრისათვის“ |
| 1903 | სვანტე ავგუსტ არენიუსი | „პრემია მიენიჭა ქიმიის განვითარებაში მისი ელექტროლიტური დისოციაციის თეორიის განსაკუთრებული მნიშვნელობისთვის" |
| 1902 | ემილ ფიშერი | „საქარიდული და პურინული ჯგუფის შემცველი ნივთიერებების სინთეზისთვის ჩატარებული ექსპერიმენტებისთვის“ |
| 1901 | იაკობ ჰედრიკ ვატნ ჰოფი | "პრემია მიენიჭა ხსნარებში ოსმოსური წნევის და ქიმიური დინამიკის განსაკუთრებული მნიშვნელობის აღმოჩენისთვის" |
| წელი | სახელი, გვარი | თემატიკა |
|---|---|---|
| 1982 | აარონ კრული | "კრისტალოგრაფიული ელექტრონული მიკროსკოპის განვითარებისა და ბიოლოგიურად მნიშვნელოვანი ნუკლეინის მჟავა-ცილოვანი კომპლექსების სტრუქტურული შესწავლისათვის" |
| 2004 | აარონ ჩეჰანოვერი | “ცილების დეგრადაციის შაუმავლის - უბიკვიტინის აღმოჩენისათვის“ |
| 2004 | აბრამ გერშკო | “ცილების დეგრადაციის შაუმავლის - უბიკვიტინის აღმოჩენისათვის“ |
| 2009 | ადა იონათი | "რიბოსომების სტრუქტურისა და ფუნქციის შესწავლისათვის" |
| 1905 | ადოლფ ბაიერი | "ორგანული საღებავებისა და ჰიდროარომატულ ნაერთებზე ჩატარებული სამუშაოების შედეგად ორგანული ქიმიისა და ქიმიური მრეწველობის განვითარებაში შეტანილი წვლილისთვის" |
| 1939 | ადოლფ ბუტენანდტი | „სასქესო ჰორმონებზე ქიმიაში ჩატარებული კვლევებისათვის“ |
| 1928 | ადოლფ ვინდაუსი | სტერინებისა და მისი ვიტამინთა ჯგუფთან ბმების აღნაგობის შესწავლისათვის“ |
| 2015 | აზიზ სანკარი | „დნმ-ის აღდგენის პროცესის შესწავლისთვის“ |
| 2019 | აკირა იოშინო | „ლითიუმ-იონის ელემენტის განვითარებისათვის“ |
| 2010 | აკირა სუძუკი | "რთული მოლეკულების აგების მიზნით ნახშირბადატომების ერთმანეთთან შეერთების ახალი, უფრო ეფექტური გზის შემუშავებისათვის, რომელიც აუმჯობესებს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებას." |
| 2000 | ალან მაკდიარმიდი | "პოლიმერების გამტარობის აღმოჩენისათვის" |
| 2000 | ალან ჰიგერი | "პოლიმერების გამტარობის აღმოჩენისათვის" |
| 1957 | ალექსანდერე რობერტ ტოდი | "ნუკლეოტიდებსა და ნუკლეოტიდურ თანაენზიმებზე კვლევებისათვის" |
| 1913 | ალფრედ ვერნერი | „არაორგანულ ქიმიაში ატომებისა და მოლეკულების ბმების ბუნების დადგენისათვის“ |
| 1906 | ანრი მუასანი | "ელემენტ ფტორის მიღებისა და ლაბორატორულ და სამრეწველო პრაქტიკაში ელექტროღუმელის შეტანისათვის, რომელსაც მის პატივსაცემეად მისი სახელი მიენიჭა" |
| 1929 | ართურ ჰარდენი | „შაქრის ფერმენტაციისა და ფერმენტული დუღილის გამოკვლევისათვის“ |
| 2013 | არიე ვარშელი | „რთული ქიმიური სისტემების მოდელების განვითარებისათვის“ |
| 1948 | არნე ტისელიუსი | "გამოკვლებებისათვის ელექტროფორეზისა და ადსორბციული ანალიზის სფეროში, განსაკუთრებით ცილების შრატის კომპლექსური ბუნების აღმოჩენისათვის" |
| 1945 | არტური ვირტანენი | "პრემია ენიჭება მიღწევებისათვის სოფლის მეურნეობისა და მკვებავი ნაერთების ქიმიში, განსაკუთრებით საკვების კონსერვაციის მეთოდისათვის". |
| 1952 | არჩერ ჯონ პორტერ მარტინი | გამანაწილებელი ქრომატოგრაფოფიის აღმოჩენისათვის |
| 1999 | ახმედ ზევეილი | "გარდამავალი მდგომარეობების შესწავლისათვის, რომლებიც მიიღება ქიმიური რეაქციების დროს ფემტოწამი ტექნიკის გამოტემენებისას." |
| 2001 | ბარი შარპლესი | „აღდგენის რეაქციებში ქირალური კატალიზატორების გამოყენებისათვის” |
| 2016 | ბერნარდ ფერინგა | „მოლეკულური მანქანების დიზაინისა და სინთეზისათვის“ |
| 2012 | ბრაიან კობილკა | „G-პროტეინთან დაკავშირებული რეცეპტორების შესწავლისათვის“ |
| 1979 | გეორგ ფიტიგი | “ორგანული სინთეზის მნიშვნელოვან რეაგენტებში ბორ და ფოსფორ შემცველი ნაერთების გამოყენებისათვის“. |
| 1943 | გეორგ ჰევეში | "ქიმიური პროცესების შესწავლაში ნიშანდებული ატომების გამოყენებისათვის". |
| 1953 | გერმან შტაუდერინგი | მაღალმოლეკულური ნაერთების ქიმიის დაგრდში გამოკვლევებისათვის. |
| 2007 | გერხარდ ერტლი | "მყარი სხეულების ზედაპირზე ქიმიური პროცესების შესწავლისათვის" |
| 1971 | გერჰარდ ჰერცბერგი | "მისი წვლილისათვის მოლეკულების, განსაკუთრებით რადიკალების, ელექტრონული სტრუქტურისა და აღნაგობის გაგებაში " |
| 1951 | გლენ თეოდორ სიბორგი | ტრანსურანული ელემენტების ქიმიის სფეროში აღმოჩენებისათვის |
| 2018 | გრეგორი უინთერი | “პეპტიდებისა და ანტისხეულების ე.წ. „ფაგური ეკრანის“ მეთოდის შემუშავებასა და დახვეწაში“. |
| 1986 | დადლი რობერტ ჰერშბახი | “ქიმიური ელემენტარული პროცესების დინამიკაში შეტანილი წვლილისათვის“ |
| 2011 | დენ შეხტმანი | „კვაზიკრისტალების აღმოჩენისათვის“ |
| 1969 | დერეკ ჰაროლდ რიჩარდ ბარტონი | "შეტანილი წვლილისათვის კონფორმაციის კონცეფციის განვითარებასა და მისი გამოყენებისათვის ქიმიაში" |
| 1987 | დონალდ ჯეიმს კრამი | "მაღალი შერჩევითობის სტრუქტურულ-სპეციფიკური ურთიერთქმედების მოლეკულების შემუშავება და გამოყენებისათვის" |
| 1964 | დოროთი კროუფორს ჰოჯკინი | "ბიოლოგიურად აქტიური ნაერთების ტენტგენის სხივებით სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1907 | ედუარდ ბუხნერი | "უჯრედგარეთა ფერმეტაციის აღმოჩენისა და ბიოქიმიაში ჩატარებული სამეცნიერო-კვლევითი სამუშაოებისთვის“ |
| 1951 | ედუინ მატისონ მაკმილანი | ტრანსურანული ელემენტების ქიმიის სფეროში აღმოჩენებისათვის |
| 2010 | ეი-იჩი ნეგიში | "რთული მოლეკულების აგების მიზნით ნახშირბადატომების ერთმანეთთან შეერთების ახალი, უფრო ეფექტური გზის შემუშავებისათვის, რომელიც აუმჯობესებს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებას." |
| 1990 | ელაის ჯეიმს კორი | "ორგანული სინთეზის თეორიისა და მეთოდოლოგიის განვითარებისათვის" |
| 2020 | ემანუელ შარპენტიე | „გენომის რედაქტირების მეთოდის შემუშავებისთვის“. |
| 1902 | ემილ ფიშერი | „საქარიდული და პურინული ჯგუფის შემცველი ნივთიერებების სინთეზისთვის ჩატარებული ექსპერიმენტებისთვის“ |
| 2014 | ერიკ ბეციგი | „მაღალი რეზოლუციის მქონე ფლუორესცენტული მიკროსკოპის შექმნისათვის“ |
| 1908 | ერნესტ რეზერფორდი | „ქიმიაში რადიოაქტიური ნივთიერების ელემენტთა გახლეჩვის სფეროში მის მიერ ჩატარებული კვლევისათვის" |
| 1973 | ერნსტ ოტო | "ნოვატორული, ერთმანეთთნ კავშირის გარეშე, მეტალორგანული, ე.წ. სენდვიჩურ, ნაერთების სფეროში შესრულებული შრომისათვის |
| 1920 | ვალთერ ფრიდრიხ ჰერმან ნერნსტი | „თერმოქიმიაში მისი შრომების აღიარებისათვის“ |
| 2009 | ვენკატრამან რამაკრიშნანი | "რიბოსომების სტრუქტურისა და ფუნქციის შესწავლისათვის" |
| 1909 | ვილჰელმ ოსტვალდი | „რეაქციათა სიჩქარეებისა და ქიმიური წონასწორობის მართვის პრინციპების კვლევისა და კატალიზმში ჩატარებული სამუშაოების წვლილის აღიარებისთვის“ |
| 1955 | ვინსენტ დიუ ვინო | "ბიოლოგიურად აქტიურ ნაერთებზე ნაშრომისათვის, პირველ რიგში პოლიპეპტიდური ჰორმონის პირველად განხორციელებული სინთეზისათვის. |
| 1912 | ვიქტორ გრინიარი | „ორგანული ქიმიის განვითარებაში მნიშვნელოვანი რეაქტივის - გრინიარის აღმოჩენისათვის“ |
| 1975 | ვლადიმირ პრელოგი | "ორგანული მოლეკულებისა და რეაქციების სტერეოქიმიის სფეროში გამოკვლევებისათვის" |
| 1926 | თეოდორ სვედბერგი | "დისპერსიული სისტემების სფეროში ჩატარებული კვლევებისთვის“ |
| 1914 | თეოდორ უილიამ რიჩარდზი | „ქიმიურ ელემენტთა ატომური მასები ზუსტი დადგენისათვის" |
| 2015 | თომას ლინდალი | „დნმ–ის აღდგენის პროცესის შესწავლისათვის“ |
| 2009 | თომას სტეიცი | "რიბოსომების სტრუქტურისა და ფუნქციის შესწავლისათვის" |
| 1901 | იაკობ ჰედრიკ ვატნ ჰოფი | "პრემია მიენიჭა ხსნარებში ოსმოსური წნევის და ქიმიური დინამიკის განსაკუთრებული მნიშვნელობის აღმოჩენისთვის" |
| 1959 | იაროსლავ ჰეიროვსკი | "ანალიზის პოლაროგრაფიული მეთოდის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის" |
| 1997 | იენს სკოუ | "იონ გადამცენი ენზიმის აღმოჩენისათვის" |
| 2005 | ივ შოვინი | "ორგანულ სინთეზში მეტათეზისის მეთოდის განვითარებაში წვლილისათვის" |
| 1977 | ილია პრიგოჟინი | "შეუქცევადი პროცესების თერმოდინამიკაში, განსაკუთრებით დისიპატიური სტრუქტურების თეორიაში, შესრულებული ნაშრომებისათვის" |
| 1988 | იოჰან დაიზენჰოფერი | "ფოტოსინთეზური სარეაქციო ცენტრის სამგანზომილებიანი სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1935 | ირენ ჟოლიო-კიური | „ახალი რადიოაქტიური ნივთიერებების სინთეზისათვის“ |
| 2004 | ირვინ როუზი | “ცილების დეგრადაციის შუამავლის - უბიკვიტინის აღმოჩენისათვის“ |
| 1932 | ირვინგ ლენგმიური | „ქიმიაში ზედაპირული მოვლენების სფეროში აღმოჩენებისა და კვლევებისათვის“ |
| 1986 | იუან ლი | "ქიმიური ელემენტარული პროცესების დინამიკაში შეტანილი წვლილისათვის" |
| 1931 | კარლ ბოში | „მაღალი წნევის მეთოდების ქიმიაში დანერგვისა და განვითარებისათვის“ |
| 1963 | კარლ ციგლერი | "იზოტაქტიკური პოლიეთილენის აღმოჩენისათვის" |
| 1981 | კენიტი ფუკუი | "ქიმიური რეაქციის მიმდინარეობის თეორიის შექმნისათვის" |
| 2002 | კოიჩი ტანაკა | "ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების იდენტიფიკაციის მეთოდებისა და სტრუქტურული ანალიზის შემუშავებისათვის, კერძოდ კი ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების მას-სპექტომეტრული ანალიზის მეთოდების შემუშავებისათვის" |
| 1972 | კრისტიან ბემერ ანფინსენი | "შრომებისათვის, რომლებშიც შესწავლილია რიბონუკლეაზა, განსაკუთრებით ამინომჟავების თანმიმდევრობა და მათი ბიოლოგიური აქტიური კონფერმენტების ურთიერთდამოკიდებულება" |
| 1950 | კურტ ალდერი | დიენური სინთეზის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის |
| 2002 | კურტ ვიუტრიხი | "ხსნარებში ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების სამგანზომილებიანი სტრუქტურების დადგენისათვის ბმრ-სპექტომეტრიის გამოყენების შესაძლებლობის შემუშავებისათვის" |
| 1954 | ლაინუს კარლ პოლინგი | ქიმიური ბმის ბუნების შესწავლასა და მისი გამოყენებისათვის ნაერთის სტრუქტურის დადგენაში. |
| 1968 | ლარს ონსაგერი | შეუქცევად პროცესებში ურთიერთქმედების თანაფარდობის აღმოჩენისათვის, რომელთაც აქვთ პრინციპული მნიშვნელობა თერმოდინამიკის შეუქცევადი პროცესებისათვის" |
| 1940 | ლეოპოლდ რუჟიჩკა | "პოლიმეთილებებისა და მაღალ ტერპენებზე ჩატარებული კვლევებისათვის" |
| 1970 | ლუის ფედერიკო ლელუარი | "პირველი შაქრის ნუკლეოტიდის აღმოჩენისათვის და მისი ფუნქციის შესწავლისათვის შაქრის გარდაქმნასა და რთული ნახშირწყლების ბიოსინთეზში" |
| 2013 | მაიკლ ლევიტი | „რთული ქიმიური სისტემების მოდელების განვითარებისთვის“ |
| 1993 | მაიკლ სმითი | “ოლიგონუკლეოტიდზე დაფუძნებული, მიმართული მუტაგენეზის ჩამოყალიბებასა და ცილების კვლევების განვითარებაში შეტანილი წვლილისათვის“ |
| 1998 | მალტერ კონი | "სიმკვრივის ფუნქციონალის თეორიის განვითარებისათვის" |
| 1967 | მანფერდ ეიგენი | "ექსტრემალურად სწარაფი რეაქციების შესწავლისათვის, რომლებიც სტიმულირდებიან წონასწორობის დარღვევით გამოწვეული მოკლე იმპულსის ენერგიის ზემოქმედებით" |
| 1911 | მარი სკლოდოვსკა-კიური | „ქიმიის განვითარებაში წვლილის შეტანისათვის: ელემენტების რადიუმისა და პოლონიუმის აღმოჩენისათვის, რადიუმის გამოყოფისათვის, მისი ბუნებისა და ნაერთების შესწავლისათვის“ |
| 2013 | მარტინ კარპლუსი | „რთული ქიმიური სისტემების მოდელების განვითარებისთვის“ |
| 2008 | მარტინ ჩალფი | "მწვანე ფლუორესცენტული ცილის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის" |
| 1995 | მატიო მოლინა | "ატმოსფერულ ქიმიაში შესრულებული სამუშაოებისათვის, განსაკუთრებით ოზონის წარმოქმნა-დაშლის საკითხებში" |
| 1962 | მაქს ფერდინანდ პერუქსი | "გლობულარული ცილების სტრუქტურის შესწავლისათვის" |
| 1961 | მელვინ კალვინი | "მცენარეების მიერ ნახშირბადის დიოქსიდის ათვისებასთან დაკავშირებული კვლევებისათვის" |
| 1956 | ნიკოლოზ სემიონოვი | "ქიმიური რეაქციების მექანიზმების სფეროში კვლევებისათვის". |
| 1969 | ოდ ჰასელი | "შეტანილი წვლილისათვის კონფორმაციის კონცეფციის განვითარებასა და მისი გამოყენებისათვის ქიმიაში" |
| 2008 | ოსამუ შიმომურა | "მწვანე ფლუორესცენტული ცილის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის" |
| 1950 | ოტო დილსი | დიენური სინთეზის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის |
| 1910 | ოტო ვალახი | "ორგანული ქიმიის და ქიმიური მრეწველობის განვითარებაში მისი მიღწევების და აგრეთვე მის მიერ ალიციკლური ნაერთების სფეროში ჩატარებული სამუშოებისათვის“ |
| 1944 | ოტო ჰანი | მძიმე ბირთვების გახლეჩის აღმოჩენისათვის |
| 1980 | პაულ ბერგი | "ფუნდამენტური გამოკვლევებისათვის ნუკლეინმჟავების ბიოქიმიური თვისებების, განსაკუთრებით რეკომბინირებული დნმ თავისებურებების, კვლევის სფეროში" |
| 1937 | პაულ კარერი | "კაროტინოიდების, ფლავინების, A და B2 ვიტამინების გამოკვლევისათვის “ |
| 1995 | პაულ კრუტცენი | "ატმოსფერულ ქიმიაში შესრულებული სამუშაოებისათვის, განსაკუთრებით ოზონის წარმოქმნა-დაშლის საკითხებში" |
| 1936 | პეტერ იოზეფ ვილჰელმ დებაი | „დიპოლური მომენტისა და რენტგენული სხივების და გაზებში ელექტრონთა დიფრაქციის გამოკვლევისათვის, რამაც მოლეკულური სტრუქტურების დადგენაში მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა“ |
| 2003 | პიტერ ეგრი | წყლის არხის აღმოჩენისათვის. |
| 1978 | პიტერ მიჩელი | "ღვაწლისათვის ბიოლოგიური ენერგიის გადატანის პროცესის დახასიათებაში, ქემიოსმოსური თეორიის შექმნის საშუალებით" |
| 1997 | პოლ ბოიერი | "ენზიმური მექანიზმის ახსნისათვის, რომელიც საფუძვლად უდევს ადენოზინ-ფოსფატის სინთეზს. " |
| 2015 | პოლ მოდრიჩი | „დნმ-ის აღდგენის პროცესის შესწავლისთვის“ |
| 1912 | პოლ საბატიე | „წვრილდისპერსული მეტალების თანაობისას ორგანული ნაერთების ჰიდროგენიზაციის მეთოდის აღმოჩენისთვის, რაც მნიშვნელოვანი სტიმული იყო ორგანული ქიმიის განვითარებისათვის“ |
| 1974 | პოლ ჯონ ფლორი | "მაკრომოლეკულების ფიზიკური ქიმიის თეორისა და პრაქტიკის სფეროში ფუნდამენტალური მიღწევებისათვის" |
| 1916 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1917 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1919 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1924 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1933 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1941 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1942 | პრემია არ გაცემულა | |
| 1987 | ჟან მარი ლენი | "მაღალი შერჩევითობის სტრუქტურულ-სპეციფიკური ურთიერთქმედების მოლეკულების შემუშავება და გამოყენებისათვის" |
| 2016 | ჟან პიერ სოავჟი | „მოლეკულური მანქანების დიზაინისა და სინთეზისთვის“ |
| 2001 | რიოჯი ნოიორი | „ჟანგვის რეაქციებში ქირალური კატალიზატორების გამოყენებისათვის” |
| 1952 | რიჩარდ ლოურენც მილინგტონ სინგი | გამანაწილებელი ქრომატოგრაფოფიის აღმოჩენისათვის |
| 1996 | რიჩარდ სმელი | "ფულერენების აღმოჩენისათვის" |
| 2005 | რიჩარდ შროკი | "ორგანულ სინთეზში მეტათეზისის მეთოდის განვითარებაში წვლილისათვის" |
| 2010 | რიჩარდ ჰეკი | "რთული მოლეკულების აგების მიზნით ნახშირბადატომების ერთმანეთთან შეერთების ახალი, უფრო ეფექტური გზის შემუშავებისათვის, რომელიც აუმჯობესებს ჩვენს ყოველდღიურ ცხოვრებას. " |
| 2017 | რიჩარდ ჰერდენსონი | “კრიო-ელექტრონული მიკროსკოპის შექმნისათვის, ხსნარებში ბიომოლეკულების სტრუქტურის მაღალი რეზოლუციით განსაზღვრისათვის“ |
| 1915 | რიხარდ ვილშტეტერი | „მცენარეული სამყაროს მღებავი ნივთიერებების, განსაკუთრებით ქლოროფილის გამოკვლევისათვის“ |
| 1925 | რიხარდ ზიგმონდი | „კოლოიდური ხსნარების ჰეტეროგენული ბუნების დადგენისათვის და ამასთან დაკავშირებით იმ მეთოდთა შემუშავებისთვის, რომელთაც ფუნდამენტური მნიშვნელობა ჰქონდათ თანამედროვე კოლოიდურ ქიმიაში“ |
| 1938 | რიხარდ კუნი | „კაროტინოიდების და ვიტამინების გამოკვლევისათვის“ |
| 1991 | რიჰარდ ერნსტი | "მაღალი სიზუსტის ბირთვულ მაგნიტური რეზონანსული სპექტრომეტრიის მეთოდოლოგიის განვითარებაში წვლილისათვის" |
| 1981 | როალდ ჰოფმანი | "ქიმიური რეაქციის მიმდინარეობის თეორიის შექმნისათვის" |
| 1965 | რობერტ ბიორნს ვუდვორდი | "ორგანულ სინთესზში უდიდესი წვლილის შეტანისათვის" |
| 2005 | რობერტ გრაბსი | "ორგანულ სინთეზში მეტათეზისის მეთოდის განვითარებაში წვლილისათვის" |
| 2012 | რობერტ ლეფკოვიცი | „G-პროტეინთან დაკავშირებული რეცეპტორების შესწავლისთვის“ |
| 1947 | რობერტ რობინსონი | "დიდი ბიოლოგიური მნიშვნელობის მცენარეული პროდუქტების, განსაკუთრების ალკალოიდების, გამოკვლევისათვის" |
| 1966 | რობერტ სანდერონ მალიკენი | "ფუნდამენტური შრომისათვის ქიმიურ ბმებსა და მოლეკულის ელექტრონულ სტრუქტურებზე, განხორციელებული მოლეკულური ორბიტალების მეთოდით" |
| 1996 | რობერტ ქერლი | "ფულერენების აღმოჩენისათვის" |
| 1988 | რობერტ ჰუბერი | "ფოტოსინთეზური სარეაქციო ცენტრის სამგანზომილებიანი სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1984 | რობერტს ბრიუს მერიფილდი | "მყარ მატრიცებზე ქიმიური სინთეზის მეთოდოლოგიის შემუშავებისთვის" |
| 2003 | როდერიკ მაკინონი | იონური არხების სტრუქტურისა და მექანიზმის აღმოჩენისათვის |
| 1967 | რომალდ ჯორჯ რეიფორდ ნორიში | "მათ მიერ ჩატარებული კვლევებისათვის ზესწრაფი რეაქციების სფეროში მოლეკულური წონასწორობის დარღვევით ძლიერ მოკლე იმპულსებით" |
| 2006 | როჯერ კორნბერგი | "გენეტიკური ინფორმაციის უჯრედებით კოპირების მექანიზმის შესწავლისათვის" |
| 2008 | როჯერ ციენი | "მწვანე ფლუორესცენტული ცილის აღმოჩენისა და განვითარებისათვის" |
| 1992 | რუდოლფ მარკუსი | "ქიმიურ სისტემებში ელეტქრონის გადატანის რეაქციების თეორიაში წვლილისათვის" |
| 1904 | სერ უილიამ რამზაი | „ატმოსფეროში სხვადასხვა ინერტული აირების აღმოჩენისა და პერიოდულ სისტემაში მათი მდებარეობის განსაზღვრისათვის“ |
| 1903 | სვანტე ავგუსტ არენიუსი | „პრემია მიენიჭა ქიმიის განვითარებაში მისი ელექტროლიტური დისოციაციის თეორიის განსაკუთრებული მნიშვნელობისთვის" |
| 1989 | სიდნი ოლტმენი | "რიბონუკლეიმჟავების კატალიზური თვისებების აღმოჩენისათვის" |
| 1956 | სირილ ნორმან ჰინშელვუდი | "ქიმიური რეაქციების მექანიზმების სფეროში კვლევებისათვის". |
| 1972 | სტანფორდ მური | "ქიმიურ სტრუქტურასა და რიბონუკლეაზას მოლეკულის აქტიური ცენტრის კატალიზურ მოქმედებას შორის კავშირის დადგენაში შეტანილი წვლილისათვის " |
| 2019 | სტენლი უიტინგამი | „ლითიუმ-იონის ელემენტის განვითარებისთვის“ |
| 2014 | სტეფან ჰილ | „მაღალი რეზოლუციის მქონე ფლუორესცენტრული მიკროსკოპის შექმნისთვის“ |
| 1989 | ტომას რობერტ ჩექი | "რიბონუკლეიმჟავების კატალიზური თვისებების აღმოჩენისათვის" |
| 1946 | უენდელ მერედით სტენლი | ვირუსის ცილების სუფთა სახით მიღებისათვის |
| 1960 | უილარდ ფრენკ ლიბი | "ნახშირბად-14 გამოყენებით არქეოლოგიაში, გეოლოგიაში, ტეოფიზიკაში და მეცნიერების სხვა დარგებში ასაკის დადგენის მეთოდის შემოღებაისათვის" |
| 1976 | უილიამ ლიფსკომი | "ბორანების (ბორჰიდრიტები) სტრუქტურის დარგში კვლევებისათვის, რომელმაც ახსნა ქიმიური ბმების პრობლემა. " |
| 2014 | უილიამ მიორნერი | „მაღალი რეზოლუციის მქონე ფლუორესცენტული მიკროსკოპის შექმნისათვის“ |
| 2001 | უილიამ ნოულზი | „ჟანგვის რეაქციებში ქირალური კატალიზატორების გამოყენებისათვის„ |
| 1949 | უილიამ ფრენსის ჯიოკი | "ქიმიურ დინამიკაში გაწეული წვლილისათვის, განსაკუთრების მის იმ სფეროში, რომელიც შეისწავლის ნაერთების ქცევას ექსპერიმენტალურად დაბალ ტემპერატურებზე. " |
| 1972 | უილიამ ჰაუარდ სტაინი | "ქიმიურ სტრუქტურასა და რიბონუკლეაზას მოლეკულის აქტიური ცენტრის კატალიზურ მოქმედებას შორის კავშირის დადგენაში შეტანილი წვლილისათვის " |
| 1980 | უოლტერ გილბერტი | "ფუნდამენტური გამოკვლევებისათვის ნუკლეინმჟავების ბიოქიმიური თვისებების, განსაკუთრებით რეკომბინირებული დნმ თავისებურებების, კვლევის სფეროში" |
| 1937 | უოლტერ ნორმან ჰოუორთი | „ნახშირწყლებისა და C ვიტამინის გამოკვლევისათვის“ |
| 1922 | ფრანსის უილიამ ასტონი | „მის მიერვე გამოგონილი მას-სპექტროგრაფის დახმარებით დიდი რაოდენობით არარადიოაქტიული ელემენტთა იზოტოპების აღმოჩენისათვის და მთელი რიცხვების წესის ფორმულირებისათვის “ |
| 1935 | ფრედერიკ ჟოლიო-კიური | „ახალი რადიოაქტიური ნივთიერებების სინთეზისათვის“ |
| 1958 | ფრედერიკ სანგერი | ცილების, განსაკუთრებით კი ინსულინის, სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1980 | ფრედერიკ სანგერი | "ფუნდამენტური გამოკვლევებისათვის ნუკლეინმჟავების ბიოქიმიური თვისებების, განსაკუთრებით რეკომბინირებული დნმ თავისებურებების, კვლევის სფეროში" |
| 1921 | ფრედერიკ სოდი | „რადიოაქტიული ნივთიერებათა ქიმიის განვითარებისათვის იზოტოპების წარმოშობისა და ბუნების გამოკვლევისათვის“ |
| 2016 | ფრეიზერ სტოდარტი | „მოლეკულური მანქანების დიზაინისა და სინთეზისთვის“ |
| 2018 | ფრენსის არნოლდი | „ფერმენტების მიმართული ევოლუციისთვის“ |
| 1931 | ფრიდრიხ ბერგიუსი | „მაღალი წნევის მეთოდების ქიმიაში დანერგვისა და განვითარებისათვის“ |
| 1923 | ფრიც პრეგლი | „ორგანული ნივთიერებათა მიკროანალიზური მეთოდის აღმოჩენისათვის“ |
| 1918 | ფრიც ჰაბერი | „ამიაკის სინთეზისათვის მისი შემადგენელი ელემენტეგისაგან“ |
| 1993 | ქერი მულისი | “პოლიმერაზული ჯაჭვური რეაქციის (PCR) მეთოდის შემუშავებისათვის“ |
| 1995 | შერბუდ როულანდი | "ატმოსფერულ ქიმიაში შესრულებული სამუშაოებისათვის, განსაკუთრებით ოზონის წარმოქმნა-დაშლის საკითხებში" |
| 1987 | ჩარლზ პედერსენი | "მაღალი შერჩევითობის სტრუქტურულ-სპეციფიკური ურთიერთქმედების მოლეკულების შემუშავება და გამოყენებისათვის" |
| 2017 | ხოაკიმ ფრანკი | “კრიო-ელექტრონული მიკროსკოპის შექმნისათვის, ხსნარებში ბიომოლეკულების სტრუქტურის მაღალი რეზოლუციით განსაზღვრისათვის“ |
| 1946 | ჯეიმზ ბაჩელერ სამნერი | ფერმენტების კრისტალიზაციის მეთოდის აღმოჩენისათვის |
| 2017 | ჯეკი დუბოჩეტი | “კრიო-ელექტრონული მიკროსკოპის შექმნისათვის, ხსნარებში ბიომოლეკულების სტრუქტურის მაღალი რეზოლუციით განსაზღვრისათვის“ |
| 2020 | ჯენიფერ დუდნა | „გენომის რედაქტირების მეთოდის შემუშავებისთვის“ |
| 1985 | ჯერომ კარლე | “კრისტალის სტრუქტურის განსაზღვრაის პირდაპირი მეთოდების შემუშავებისათვის“ |
| 1973 | ჯეფრი უილკინსონი | "ნოვატორული, ერთმანეთთნ კავშირის გარეშე, მეტალორგანული, ე.წ. სენდვიჩურ, ნაერთების სფეროში შესრულებული შრომისათვის |
| 2019 | ჯონ გუდინაფი | „ლითიუმ–იონის ელემენტის განვითარებისათვის“ |
| 1962 | ჯონ კოდერ ქენდრიუ | “გლობულარული ცილების სტრუქტურის კვლევისათვის“ |
| 1986 | ჯონ პოლანი | “ქიმიური ელემენტარული პროცესების დინამიკაში შეტანილი წვლილისათვის“ |
| 1998 | ჯონ პოპლი | "სიმკვრივის ფუნქციონალის თეორიის განვთარებისათვის" |
| 1997 | ჯონ უოკერი | "ენზიმური მექანიზმის ახსნისათვის, რომელიც საფუძვლად უდევს ადენოზინ-ფოსფატის სინთეზს. " |
| 1975 | ჯონ უორკაპ კორნფორთი | "ფერმანტული კატალიზური რეაქციების სტერეოქიმიის კვლევისათვის" |
| 2002 | ჯონ ფენი | "ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების იდენტიფიკაციის მეთოდებისა და სტრუქტურული ანალიზის შემუშავებისათვის, კერძოდ კი ბიოლოგიური მაკრომოლეკულების მას-სპექტომეტრული ანალიზის მეთოდების შემუშავებისათვის" |
| 1946 | ჯონ ჰაუარდ ნორთროპი | ვირუსის ცილების სუფთა სახით მიღებისათვის |
| 1994 | ჯორჯ ოლა | “ნახშირბადების ქიმიაში შეტანილი წვლილისთვის“ |
| 1967 | ჯორჯ პორტერი | "მათ მიერ ჩატარებული კვლევებისათვის ზესწრაფი რეაქციების სფეროში მოლეკულური წონასწორობის დარღვევით ძლიერ მოკლე იმპულსებით" |
| 2018 | ჯორჯ სმიტი | “პეპტიდებისა და ანტისხეულების ე.წ. „ფაგური ეკრანის“ მეთოდის შემუშავებასა და დახვეწაში“. |
| 1963 | ჯულიო ნატა | “მაღალმოლეკულური პოლიმერების ქიმიისა და ტექნოლოგიის დარგში აღმოჩენებისათვის“. |
| 1927 | ჰაინრიხ ოტო ვილანდი | „ნაღვლის მჟავასა და მის მსგავს ნივთიერებათა აღნაგობის დასადგენად ჩატარებული კვლევებისათვის“ |
| 1929 | ჰანს კარლ ავგუსტ სიმონ ფონ ეილერ-კელპინი | „შაქრის ფერმენტაციისა და ფერმენტული დუღილის გამოკვლევისათვის“ |
| 1930 | ჰანს ფიშერი | „შრომებისთვის სისხლის და მცენარეთა მღებავი ნივთიერების სტრუქტურისთვისა და ჰემინის სინთეზის კვლევისათვის“ |
| 1988 | ჰარმუტ მიხელი | "ფოტოსინთეზური სარეაქციო ცენტრის სამგანზომილებიანი სტრუქტურის დადგენისათვის" |
| 1934 | ჰაროლდ იური | „მძიმე წყალბადის აღმოჩენისთვის“ |
| 1996 | ჰაროლდ კროტო | "ფულერენების აღმოჩენისათვის" |
| 1983 | ჰენრი ტაუბე | " ელექტრონების გადაცემის რეაქციის შემუშავებისთვის, განსაკუთრებით მეტალის კომპლექსებში" |
| 1985 | ჰერბერტ აარონ ჰაუტმანი | "კრისტალის სტრუქტურის განსაზღვრის პირდაპირი მეთოდების შემუშავებისათვის" |
| 1979 | ჰერბერტ ჩარლზ ბრაუნი | "რთული ბორ- და ფოსფორნაერთების ორგანული სინთეზის ახალი მეთოდების შემუშავებისათვის" |
| 2000 | ჰიდეკი შირაკავა | "პოლიმერების გამტარობის აღმოჩენისათვის" |
 |
ნუცა ბაქრაძე საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი nutsabakradze1@gmail.com |
 |
ანა ნადირაშვილი საქართველოს ტექნიკური უნივერსიტეტი anuka.nadirashvili@gmail.com |
კატალოგის შექმნაში ასევე მონაწილეობდენ:
- თამაზ ქარქუსაშვილი
- ზურაბ გელიაშვილი
- გიგა უგულავა
- თეკლე ზაკალაშვილი
1895 წლის 27 ნოემბერს ალფრედ ნობელმა ხელი მოაწერა თავის უკანასკნელ ანდერძს, რომლის თანახმად მისი ქონების უდიდესი ნაწილი პრემიების, კერძოდ კი–ნობელის პრემიის, სახით უნდა გაცემულიყო. ნობელის ანდერძის თანახმად, ერთი ნაწილი განკუთვნილია „ადამიანისათვის, რომელმაც აწარმოა უმნიშვნელოვანესი ქიმიური აღმოჩენა ან გაუმჯობესება“.
ნობელის პრემიის რაოდენობა ქიმიის დარგში
1901–დან 2020 წლის ჩათვლით ქიმიის დარგში 112 ნობელის პრემიაა გაცემული. ამ წლების განმავლობაში ნომელის პრემია ქიმიაში არ გაიცა მხოლოდ 8–ჯერ: 1916, 1917, 1919, 1924, 1933, 1940, 1941 და 1942 წლებში.
რატომ არ გაიცა ნობელის პრემია ქიმიაში ამ წლებში ?
ნობელის ფონდის წესდებაში ნათქვამია: „თუკი განხილული ნამუშევრებიდან არცერთს არ აღმოაჩნდა პირველი პუნქტით გათვალისწინებული მნიშვნელობა, საპრიზო თანხა შეინახება მომავალ წლამდე. თუ მაშინაც პრემიის გადაცემა ვერ მოხერხდა, თანხა დაემატება ფონდის სახსრებს.“ I და II მსოფლიო ომების დროს გაცემული ნობელის პრემიათა რიცხვი მცირე იყო.
პრემიის განაწილება
- 63 შემთხვევაში ნობელის პრემია ქიმიის დარგში გადაეცა მხოლოდ 1 ლაურეატს.
- 24 შემთხვევაში ნობელის პრემია ქიმიის დარგში განაწილდა 2 ლაურეატზე.
- 25 შემთხვევაში ნობელის პრემია ქიმიის დარგში განაწილდა 3 ლაურეატზე.
რა არის ამის მიზეზი?
ნობელის ფონდის წესდებაში ნათქვამია: “საპრიზო თანხა შეიძლება თანაბრად გაიყოს 2 ნაშრომს შორის, რომელთაგან თითოეული ითვლება დამსახურებულ პრიზად. თუ ნაშრომი, რომელსაც ნობელის პრემია მიენიჭა, შესრულებულია ორი ან სამი ადამიანის მიერ, საპრიზო ფონდს ისინი თანაბრად გაინაწილებენ. დაუშვებელია საპრიზო თანხის გაყოფა სამზე მეტ ადამიანზე.“
ლაურეატთა რაოდენობა ქიმიის დარგში
1901-2020 წლებში ნობელის პრემია ქიმიის დარგში გადაეცა 186 ლაურეატს.*
ფრედერიკ სანგერმა (Frederick Sanger) ნობელის პრემია ქიმიაში 2–ჯერ მიიღო, შესაბამისად 1901 წლიდან დღემდე პრემია ქიმიაში 185 ადამიანს მიენიჭა.
ყველაზე ახალგაზრდა ლაურეატი
დღეისათვის ქიმიის დარგში ნობელის პრემიის ყველაზე ახალგაზრდა ლაურეატი არის ფრედერიკ ჟოლიო (Frédéric Joliot), რომელმაც პრემია 35 წლის ასაკში მეუღლესთან, ირენ ჟოლიო-კიურისთან ( Irène Joliot-Curie) ერთად მიიღო. (1935 წელი)
ყველაზე ასაკოვანი ლაურეატი
დღეისათვის ქიმიის დარგში ნობელის პრემიის ყველაზე ასაკიანი ლაურეატი ჯონ გუდინაფია (John B. Goodenough). მან პრემია 97 წლის ასაკში მიიღო (2019 წელი). აღსანიშნავია, რომ ჯონ გუდინაფი ნობელის ისტორიაში ყველაზე ხანდაზმული ლაურეატია.
ქალი ლაურეატები ქიმიის დარგში
ამ დროისათვის ქიმიის დარგში ნობელის პრემიის 185 ლაურეატიდან 7 ქალბატონია.
- 1911 წელი–მარია კიური (Marie Curie) (1903 წელს მიღებული აქვს ნობელის პრემია ფიზიკის დარგში)
- 1935 წელი–ირენ ჟოლიო-კიური (Irène Joliot-Curie) (მარია კიურის ქალიშვილი და ფრედერიკ ჟოლიოს მეუღლე)
- 1964 წელი–დოროთი კროუფუტ ჰოდკინი (Dorothy Crowfoot Hodgkin)
- 2009 წელი–ადა იონათი (Ada Yonath)
- 2018 წელი–ფრენსის ჰამილტონ არნოლდი (Frances Hamilton Arnold)
- 2020 წელი– ემანუელ შარპენტიე (Emmanuelle Charpentier)
- 2020წელი– ჯენიფერ დუდნა (Jennifer A. Doudna)
რამდენიმე ნობელის პრემიის მფლობელი ლაურეატები
- მარია კიური (Marie Curie) : ფიზიკის დარგში 1903 წელს, ქიმიის დარგში 1911წელს
- ლაინუს პოლინგი (Linus Pauling): ქიმიის დარგში 1954 წელს, მშვიდობის დარგში 1962 წელს
- ფრედერიკ სანგერი (Frederick Sanger): ქიმიის დარგში 1958 წელს, ქიმიის დარგში 1980 წელს
ნობელის პრემიის ლაურეატი ოჯახები ქიმიაში
კიურების ოჯახი ნობელის პრემიის მქონე ყველაზე წარმატებული ოჯახი იყო.
ცოლ–ქმარმა, მარია და პიერ კიურებმა, 1903 წელს ერთობლივად მიიღეს ნობელის პრემია ფიზიკის დარგში. მოგვიანებით, მარია კიურის მეორედ მიენიჭა ნობელის პრემია, ამჟამად უკვე ქიმიაში, 1911 წელს.
მარია და პიერ კიურების უფროს ქალიშვილს ირენ ჟოლიო–კიურის 1935 წელს ქიმიის დარგში ნობელის პრემია მეუღლესთან, ფრედერიკ ჟოლიოსთან, ერთად მიენიჭა.
უმცროსი ქალიშვილი ევა კიური მუშაობდა გაეროს ბავშვთა ფონდში(UNICEF) და იყო ჰენრი ლაბუზას მეუღლე. 1965 წელს ჰენრიმ UNICEF–ის სახელით მიიღო ნობელის პრემია მშვიდობის დარგში.
უარი ნობელის პრემიაზე
ქიმიის დარგში ნობელის ორი ლაურეატი ხელისუფლებამ აიძულა უარი ეთქვათ პრემიაზე.
ადოლფ ჰიტლერმა ნობელის სამ გერმანელ ლაურეატს პრემიის მიღება აუკრძალა–მათგან ორი ქიმიის დარგის ლაურეატი რიჩარდ კუნი (1938 წელი) და ადოლფ ბუტენანტი (1939 წელი) იყო.
მოგვიანებით მათ ნობელის პრემიის დიპლომი და მედალი მიიღეს, თუმცა საპრიზო თანხა არ გადაეცათ.
ნობელის მედალი ქიმიის დარგში
ქიმიის დარგისთვის ნობელის მედალი შექმნა შვედმა მოქანდაკემ ერიკ ლინდბერგმა. მედალზე ნაჩვენებია ბუნების ალეგორიული გამოსახულება ღრუბლებიდან წამოსული ქალღმერთის სახით, რომელსაც ხელში რქა უჭირავს. ფარდას, რომელიც ქალღმერთის ცივ და მკაცრ სახეს ფარავს, მეცნიერების გენიოსი ხდის.
