15.მე-15 ჯგუფის ელემენტები

15.1.აზოტი. ფოსფორი

კითხვა:

ამიაკის გარდა, წყალბადთან აზოტის რომელ ნაერთებს იცნობთ? როგორია მათი ქიმიური აქტიურობა და რა გამოყენება აქვთ ამ ნაერთებს?

პასუხი:

ცნობილია წყალბადთან აზოტის შემდეგი ნაერთები: ჰიდრაზინი, ჰიდროქსილამინი და აზოტწყალბადმჟავა. მათგან განსაკუთრებულ ყურადღებას იპყრობს ჰიდრაზინი H₂N-NH₂ (N₂H₄), რომელიც ძლიერი საწამლავია. ამიაკისგან განსხვავებით, მინერალურ მჟავებთან, მაგალითად, მარილმჟავასთან, წარმოქმნის ორი ტიპის მარილებს: N₂H₄·HCl და N₂H₄·2HCl. ჰიდრაზინი და მისი მარილები შესაბამისად, ამიაკზე და ამონიუმის მარილებზე უფრო არამდგრადებია; ჰაერზე იწვის დიდი რაოდენობით სითბოს გამოყოფით:

N₂H₄ + O₂ → N₂ + 2 H₂O

ჰიდრაზინი კარგი აღმდგენია. ადვილად იჟანგება კალიუმის პერმანგანატის ხსნარით:

5 N₂H₄ + 4 KMnO₄ + 6 H₂SO₄ → 5 N₂ + 2 K₂SO₄ + 4 MnSO₄ + 16 H₂O

ჰიდრაზინი მიიღება ნატრიუმის ჰიპოქლორიტზე ამიაკის კონცენტრირებული ხსნარის მოქმედებით:

NaClO + 2 NH₃ → N₂H₄ + NaCl + H₂O