2.მე-2 ჯგუფის ელემენტები
2.1.ტუტემიწათა მეტალები
კითხვა:
კალციუმის რომელი ნაერთებია გამოყენებული ტექნიკაში, მედიცინასა და ყოფა-ცხოვრებაში? დაწერეთ შესაბამისი ქიმიური ფორმულები.
პასუხი:
კალციუმის ნაერთები ჩვენ ყოველდღიურობაში საკმაოდ ფართოდ გამოიყენება. მათ გარეშე დღეს შუძლებელია ცემენტის, ბეტონის, კირის, კალციუმის კარბიდის, თაბაშირის და ალებასტრის, ფოსფორიანი სასუქების (კალციუმის, ჰიდრო- და დიჰიდროფოსფატები და ფოსფატი) წარმოება.
კალციუმის კარბონატს იყენებენ:
- კირის და ნახშირბად(IV)-ის ოქსიდის მისაღებად;
- ერთ-ერთ ფუნქციურ კომპონენტად (ფუნქციურ დანამატად) მეტალთა ზოგიერთ შენადნობში, მაგალითად, ბერილიუმთან, ალუმინთან, სპილენძთან, ტყვიასთან, მანგანუმთან;
- მნიშვნელოვანი მეტალების - ურანის, ცირკონიუმის, ვანადიუმის და თორიუმის გამოყოფისათვის ე.წ. აღმდგენ აგენტად;
- რკინის და სხვა შენადნობების დეოქსიდაციის (მათში გახსნილი ჟანგბადის მოცილება), დესულფურიზაციისა და დეკარბონიზაციისთვის;
- ფოლადის გამოდნობისას როგორც „ფლუსი” (კირქვა - კალციუმის კარბონატი);
- სამშენებლო კონსტრუქციებისთვის მჭიდი მასალების და ხსნარების დასამზადებლად;
- სილიკატური მინანქრების დასამზადებლად;
- მაღალი ხარისხის ქაღალდის საწარმოებლად;
- რეზინის წარმოებაში შემვსებად და ა.შ.
კალციუმის მარილებიდან ასევე გამოიყენება:
- კალციუმის გლუკონატი და კალციუმის ქლორიდი - მედიცინაში;
- კალციუმის არსენატი (Ca3(AsO4)2) – ინსექტიციდად;
- კალციუმის პერმანგანატი (Ca(MnO4)2) - თხევად სარაკეტო საწვავად, საფეიქრო ქსოვილების წარმოებაში, წყლის სტერილიზაციის აგენტად და სტომატოლოგიურ პროცედურებში;
- კალციუმის ფოსფიდი (Ca3P2) - პიროტექნიკაში, მღრღნელების საწინააღმდეგო საშუალებად, ნაღმებსა და კაშკაშა ალებში;
- კალციუმის ვოლფრამატი (CaWO4) - ლუმინოფორულ საღებავებში, ფლუორესცენტულ განათებასა და რენტგენულ გამოკვლევებში;
კალციუმის ჰიპოქლორიტი [Ca(OCl)2] - საცურაო აუზების სადეზინფექციოდ, გამაუფერულებელ აგენტად, დეოდორანტების ინგრედიენტად, ზღვის წყალმცენარეების საწინააღმდეგო საშუალებად და ფუნგიციდად.
