10.მე-10 ჯგუფის ელემენტები

10.2.პლატინის ჯგუფის მეტალები

კითხვა:

პლატინის ჯგუფის რომელი მეტალია ამ მეტალებს შორის ყველაზე აქტიური? პლატინისა და ირიდიუმისაგან განსხვავებით, რაში იხსნება ეს მეტალი? დაწერეთ შესაბამისი ქიმიური რეაქციის ტოლობა.

პასუხი:

პლატინის ჯგუფის მეტალებს შორის მნიშვნელოვნად მაღალი ქიმიური აქტიურობით გამოირჩევა პალადიუმი, მაგრამ რეაქციაში ისიც მხოლოდ მაღალ ტემპერატურამდე გავარვარებული უერთდება ჟანგბადს და მიიღება PdO, უფრო მაღალ ტემპერატურაზე უერთდება ჰალოგენებს:

Pd + F₂→ PdF₂

  Pd + Cl₂→ PdCl₂

Pd ანალოგიურად ურთიერთქმედებს ბრომთან, იოდთან; მაღალ ტემპერატურაზე წარმოქმნის ნაერთს გოგირდთან:

    Pd + S →PdS

პალადიუმისათვის დამახასიათებელია ქიმიური ნაერთები, სადაც მისი ჟანგვითი რიცხვი +2 და +4-ია. მათგან მდგრადია ნაერთები +2 ჟანგვითი რიცხვით. იხსნება კონცენტრირებულ აზოტმჟავაში და ცხელ კონცენტრირებულ გოგირდმჟავაში:

Pd + 4 HNO₃→ Pd(NO₃)₂ + 2 NO₂ + 2 H₂O

Pd + 2 H₂SO₄→ PdSO₄ + SO₂ + 2 H₂O

პალადიუმი მარილმჟავასთან ქლორის თანაობისას წარმოქმნის ტეტრაქლოროპალადიუმ(II)-ის მჟავას - H₂[PdCl₄]. პალადიუმი წარმოქმნის როგორც კატიონურ, ისე ანიონურ კომპლექსებს: [Pd(NH₃)₄]Cl₂, K₂[PdCl₄], K₂[Pt(CN)₄] და სხვ.