ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი

 

temperature lapse rate ტემპერატურის ვარდნის სიჩქარე
in atmospheric chemistry ატმოსფეროს ქიმიაში
The rate of change of temperature with altitude (dT/dz). The rate of temperature decrease with increase in altitude which is expected to occur in an unperturbed dry air mass is 9.8✕103 °C min-1. This is called the dry adiabatic lapse rate. The lapse rate is taken as positive when temperature decreases with increasing height. For air saturated with H2O, the lapse rate is less because of the release of the latent heat of water as it condenses. The average tropospheric lapse rate is about 6.5✕103 °C min-1. The lapse rate has a negative value within an inversion layer. სიმაღლის მიხედვით ტემპერატურის ცვლილების სიჩქარე (dT/dz). სიმაღლის მატების მიხედვით ტემპერატურის შემცირების სიჩქარე წყნარი, მშრალი ჰაერის მასაში არის 9.8✕103 °C წმ-1. მას ეწოდება მშრალი ადიაბატური (ვერტიკალური) გრადიენტი. გრადიენტის მნიშვნელობა დადებითია, როდესაც ტემპერატურა მცირდება სიმაღლის მატების შესაბამისად. წყლით გაჯერებული ჰაერის შემთხვევაში, გრადიენტის მნიშვნელობა მცირეა წყლის ფარული სითბოს გამოთავისუფლების გამო. პროტოსფეროს გრადიენტის საშუალო სიჩქარე არის დაახლოებით 6.5 ✕103 °C წმ-1. სიჩქარის გრადიენტის მნიშვნელობა უარყოფითია ინვერსიული ფენის ფარგლებში.
Source | წყარო:
PAC, 1990, 62, 2167 (Glossary of atmospheric chemistry terms (Recommendations 1990)) on page 2199