ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი

 

asymmetric polymerization ასიმეტრიული პოლიმერიზაცია
polymer chemistry პოლიმერების ქიმია

Polymerization that proceeds in an unsymmetrical manner in terms of chirality under the influence of chiral features present in one or more components of the reaction system.

Note 1: An asymmetric polymerization generally produces a polymer which contains chirality centres of opposite configuration in unequal amounts.

Note 2: Chiral features may be present in monomers, solvents, initiators and catalysts.

Note 3: Polymerization is defined as the process of converting a monomer or a mixture of monomers into a polymer. Thus the definition of an asymmetric polymerization covers homopolymerization and copolymerization.

Note 4: Some stereospecific polymerizations produce tactic polymers that contain a mixture of pairs of enantiomeric polymer molecules in equal amounts. For example, in the case of a polymerization leading to an isotactic polymer the product consists of

–(–R–)–i, –(–R–)–i+1, –(–R–)–i+2,…………

and their corresponding enantiomers

–(–S–)–i, –(–S–)–i+1, –(–S–)–i+2, ………….

in equal amounts; here, -R- and -S- represent enantiomeric configurational repeating units. The product can be considered to be a mixture of polymer racemates because a racemate is defined as an equimolar mixture of enantiomers. Such polymerizations can be named by using the adjective “racemate-forming”, as in “racemate-forming chirogenic polymerization” and “racemate-forming enantiomer- differentiating polymerization”. Polymerizations of prochiral substituted ethenes leading to atactic polymers usually give enantiomeric polymer molecules in equal amounts. However, use of the adjective “racemate-forming” is discouraged for such cases where a mixture of polymer racemates molecules with the same degree of polymerization consists of a large number of diastereomers.

პოლიმერიზაცია, რომელიც მიმდინარეობს არასიმეტრიულად ქირალურობის თვალსაზრისით, რეაქციის სისტემის ერთ ან მეტ კომპონენტში არსებული ქირალური მახასიათებლების გავლენით.

შენიშვნა 1: ასიმეტრიული პოლიმერიზაცია, როგორც წესი, წარმოქმნის პოლიმერს, რომელიც არათანაბარი რაოდენობით შეიცავს საპირისპირო კონფიგურაციის ქირალურ ცენტრებს.

შენიშვნა 2: ქირალური თვისებები შეიძლება იყოს მონომერებში, გამხსნელებში, ინიციატორებში და კატალიზატორებში.

შენიშვნა 3: პოლიმერიზაცია განისაზღვრება, როგორც მონომერის ან მონომერების ნარევის პოლიმერად გადაქცევის პროცესი. ამრიგად, ასიმეტრიული პოლიმერიზაციის განმარტება მოიცავს ჰომოპოლიმერიზაციასა და თანაპოლიმერიზაციას.

შენიშვნა 4: ზოგიერთი სტერეოსპეციფიკური პოლიმერიზაცია წარმოქმნის ტაქტიკურ პოლიმერებს, რომლებიც შეიცავენ ენანტიომერული პოლიმერული მოლეკულების წყვილთა ნარევს თანაბარი რაოდენობით. მაგალითად, პოლიმერიზაციის შემთხვევაში, რომლის შედეგადაც მიიღება იზოტაქტიკური პოლიმერი, პროდუქტი შედგება

–(–R–)–i, –(–R–)–i+1, –(–R–)–i+2,…………

და მათი შესაბამისი ენანტიომერებისგან

–(–S–)–i, –(–S–)–i+1, –(–S–)–i+2, ………….

თანაბარი რაოდენობით; აქ -R- და -S- წარმოადგენენ ენანტიომერულ კონფიგურაციულ განმეორებით ერთეულებს. პროდუქტი შეიძლება ჩაითვალოს პოლიმერული რაცემატების ნარევად, რადგან რაცემატი განისაზღვრება, როგორც ენანტიომერების ეკვიმოლური ნარევი. ასეთი პოლიმერიზაცია შეიძლება დასახელდეს ზედსართავი სახელით "რაცემატის წარმომქმნელი", როგორც "რაცემატის წარმომქმნელი ქიროგენული პოლიმერიზაცია" და "რაცემატის წარმომქმნელი ენანტიომერ-მადიფერენცირებელი პოლიმერიზაცია". პროქირალურად ჩანაცვლებული ეთენების პოლიმერიზაცია, რომლისგანაც მიიღება ატაქტიკური პოლიმერები, ჩვეულებრივ იძლევა ენანტიომერულ პოლიმერულ მოლეკულებს თანაბარი რაოდენობით. თუმცა, ზედსართავი სახელის - "რაცემატის ფორმირების" გამოყენება დაუშვებელია ისეთ შემთხვევებში, როდესაც პოლიმერული რაცემატების მოლეკულების ნარევი პოლიმერიზაციის იგივე ხარისხით შედგება დიდი რაოდენობით დიასტერეომერებისგან.

Source | წყარო:

R. G. Jones and Union, Compendium of polymer terminology and nomenclature : IUPAC recommendations 2008. Cambridge: Royal Society Of Chemistry, 2009.