ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი

 

Delocalization (2) დელოკალიზაცია (2)
in theoretical organic chemistry თეორიულ ორგანულ ქიმიაში
Redistribution of the valence-shell electron density throughout a molecular entity as compared with some localized models (individual atoms in their valence states, separated bonds or fragments). Different topological modes of the electron delocalization include:

1. ribbon delocalization of either π- or σ-electrons (i.e., electrons occupying respectively π- and σ-orbitals)

2. surface delocalization of σ-electrons occurring through an overlap of radially oriented σ-orbitals of a cyclic molecule, as is the case of cyclopropane; and

3. volume delocalization of σ-electrons through an overlap of σ-orbitals directed inside a molecular polyhedron, as is the case in tetrahedrane.

ვალენტური გარსის ელექტრონის სიმკვრივის გადანაწილება მოლეკულურ ერთეულზე ზოგიერთ ლოკალიზებულ მოდელთან შედარებით (ცალკეული ატომები თავის ვალენტურ მდგომარეობებში, განცალკევებული ბმები ან ფრაგმენტები). ელექტრონის დელოკალიზაციის სხვადასხვა ტოპოლოგიური რეჟიმი მოიცავს:

1. π- ან σ-ელექტრონების (ანუ ელექტრონები, რომლებიც იკავებენ შესაბამისად π- და σ-ორბიტალებს) ლენტურ დელოკალიზაციას;

2. σ-ელექტრონების ზედაპირულ დელოკალიზაციას, რომელიც ხდება ციკლური მოლეკულის რადიალურად ორიენტირებული σ-ორბიტალების გადაფარვით, როგორც მაგალითად ციკლოპროპანის შემთხვევაში;

3. σ-ელექტრონების მოცულობით დელოკალიზაციას, რომელიც ხორციელდება მოლეკულური პოლიედრის შიგნით მიმართული σ-ორბიტალების გადაფარვით, მაგალითად ტეტრაედრშის შემთხვევაში

Source | წყარო:

PAC, 1999, 71, 1919 (Glossary of terms used in theoretical organic chemistry) on page 1933