ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი
- ინგლისურ-ქართული
- ქართულ-ინგლისური
- ლექსიკონის შესახებ
- გამოხმაურება
potential-energy (reaction) surface | პოტენციური ენერგიის (რეაქციის) ზედაპირი |
A geometric hypersurface on which the potential energy of a set of reactants is plotted as a function of the coordinates representing the molecular geometries of the system. For simple systems two such coordinates (characterizing two variables that change during the progress from reactants to products) can be selected, and the potential energy plotted as a contour map. For simple elementary reactions, e.g. A – B + C→ A + B – C, the surface can show the potential energy for all values of the A, B, C geometry, providing that the ABC angle is fixed. For more complicated reactions a different choice of two coordinates is sometimes preferred, e.g. the bond orders of two different bonds. Such a diagram is often arranged so that reactants are located at the bottom left corner and products at the top right. If the trace of the representative point characterizing the route from reactants to products follows two adjacent edges of the diagram, the changes represented by the two coordinates take place in distinct succession; if the trace leaves the edges and crosses the interior of the diagram, the two changes are concerted. In many qualitative applications it is convenient (although not strictly equivalent) for the third coordinate to represent the standard Gibbs energy rather than potential energy. Using bond orders is, however, an oversimplification, since these are not well-defined, even for the transition state. (Some reservations concerning the diagrammatic use of Gibbs energies are noted under Gibbs energy diagram). The energetically easiest route from reactants to products on the potential-energy contour map defines the potential-energy profile. |
გეომეტრიული ჰიპერზედაპირი, რომელზედაც გამოსახულია რეაგენტთა სიმრავლის პოტენციური ენერგია, როგორც სისტემის მოლეკულური გეომეტრიების კოორდინატების ფუნქცია. მარტივი სისტემებისთვის შეიძლება შეირჩეს ორი ასეთი კოორდინატი (რომელიც ახასიათებს ორ ცვლადს, რომლებიც იცვლება რეაგენტების პროდუქტებში გადასვლის დროს) და პოტენციური ენერგია გამოსახული იყოს როგორც კონტურული რუკა. მარტივი ელემენტარული რეაქციებისთვის, მაგ. A – B + C→ A + B – C, ზედაპირს შეუძლია აჩვენოს პოტენციური ენერგია A, B, C გეომეტრიის ყველა მნიშვნელობისთვის, იმ პირობით, რომ ABC კუთხე დაფიქსირებულია. უფრო რთული რეაქციებისთვის ზოგჯერ სასურველია ორი კოორდინატის განსხვავებული არჩევანი, მაგ. ორი განსხვავებული ბმის რიგები. ასეთი დიაგრამა ხშირად ისეა მოწყობილი, რომ რეაგენტები განლაგებულია ქვედა მარცხენა კუთხეში და პროდუქტები - ზედა მარჯვნივ. თუ რეაგენტებიდან პროდუქტებამდე გზის დამახასიათებელი წარმომადგენლობითი წერტილის კვალი მიჰყვება დიაგრამის ორ მეზობელ კიდეს, ცვლილებები, რომლებიც წარმოდგენილია ორი კოორდინატით, მიმდინარეობს ერთმანეთისგან განსხვავებული თანმიმდევრობით; თუ კვალი ტოვებს კიდეებს და კვეთს დიაგრამის ინტერიერს, ეს ორი ცვლილება შეთანხმებულია. ბევრ ხარისხობრივ პროგრამაში მოსახერხებელია (თუმცა არა მკაცრად ეკვივალენტური), რომ მესამე კოორდინატი წარმოადგენდეს გიბსის სტანდარტულ ენერგიას და არა - პოტენციურ ენერგიას. თუმცა, ბმის რიგების გამოყენება ზედმეტად გამარტივებულია, რადგან ეს არ არის კარგად განსაზღვრული, თუნდაც გარდამავალი მდგომარეობისთვის. (ზოგიერთი დათქმა გიბსის ენერგიების სქემატურ გამოყენებასთან დაკავშირებით მითითებულია გიბსის ენერგიის დიაგრამაში). ენერგიულად უმარტივესი გზა რეაგენტებიდან პროდუქტებამდე პოტენციური ენერგიის კონტურულ რუკაზე განსაზღვრავს პოტენცი ური ენერგიის პროფილს. |
See also: reaction coordinate | ასევე იხილეთ: რეაქციის კოორდინატი |
Source | წყარო:
|