3.მე-3 ჯგუფის ელემენეტები

3.1.f-ელემენტები - ლანთანოიდები და აქტინოიდები

კითხვა:

რა მეთოდები გამოიყენება მთის ქანების (მინერალების) ასაკის დასადგენად?

პასუხი:

რადიოაქტიური ელემენტების მინერალების დაშლის შედეგად ტყვიის სტაბილური იზიტოპისდაგროვება (მაგალითად, ²⁹⁸₉₂U → ^… → ²⁰⁶₈₂Pb)სათანადო მთის ქანების (მინერალების) ასაკის განსაზღვრის საშუალებას იძლევა. თუ ცნობილია ²³⁸U-ის, ²³²Th-ის და ²³⁸U--ის დაშლის სიჩქარე, მათი შემცველობის და აგრეთვე მინერალში ტყვიის შემცველობისა და იზოტოპური შედგენილობის განსაზღვრით შესაძლებელია მინერალის ასაკის განსაზღვრა. მკვრივი კრისტალური განლაგების მინერალებისათვის, რომლებიც კარგად ინახავენ კრისტალებში არსებულ აირებს, რადიოაქტიური მინერალის ასაკი შეიძლება დადგინდეს რადიოაქტიური გარდაქმნების შედეგად მასში დაგროვილი ჰელიუმის რაოდენობით. შედარებით ახალგაზრდა წარმონაქმნების ასაკის დასადგენად (დაახლოებით 70 ათასი წელი) იყენებენ რადიონახშირბადურ მეთოდს, რომელიც ემყარება ნახშირბადის ¹⁴C-იზოტოპის რადიოაქტიურ დაშლას. მისი ნახევარდაშლის პერიოდი დაახლოებით 5600 წელი