19.მე-3-12 ჯგუფების ელემენტები

19.1.გარდამავალი ელემენტები

კითხვა:

რომელ ელემენტებს ეწოდებათ გარდამავალი? როგორია გარდამავალი ელემენტების ზოგადი თვისებები?

პასუხი:

 გარდამავალს უწოდებენ იმ ელემენტებს, რომლებსაც d- და f-ორბიტალები მთლიანად არა აქვთ შევსებული, ან ბოლომდე შევსების შემთხვევაში გარე შრის s-ქვედონეზე ერთი ელექტრონი აქვთ.

გარდამავალი ელემენტებისათვის დამახასიათებელია რამდენიმე საერთო თვისება:

• გარდამავალი ელემენტები, მარტივი ნივთიერების სახით, მეტალებია;
• ყველა მათგანი ხასიათდება სითბო- და ელექტროგამტარობით;
• აქვთ შენადნობების წარმოქმნის უნარი;
• გარდამავალი ელემენტების ნაწილი იხსნება მინერალურ მჟავებში;
• ზოგიერთი გამონაკლისის გარდა, ისინი ცვალებადი და ხშირად მნიშვნელოვნად განსხვავებული ჟანგვითი რიცხვით ხასიათდებიან;
• გაუწყვილებელი ელექტრონის არსებობის შემთხვევაში წარმოქმნიან პარამაგნიტური თვისების მქონე ნაერთებს;
• წარმოქმნიან სპეციფიკური თვისებების კოორდინაციულ ნაერთებს.