1.პირველი (IA) ჯგუფის ელემენტები

1.2.ტუტე მეტალები

კითხვა:

როგორ ღებულობენ ტუტე მეტალებს მრეწველობაში? რატომ არ იღებენ მათ ტუტეების ელექტროლიზით?

პასუხი:

ლითიუმს იღებენ მისი ქლორიდის ნალღობის ელექტროლიზით. ნატრიუმი მიიღება ქლორიდის ან ჰიდროქსიდის ნალღობის ელექტროლიზით. ნატრიუმის ქლორიდის ლღობის ტემპერატურის შესამცირებლად მას უმატებენ კალიუმის ქლორიდს:

ამ დროს გამოყოფილი მეტალური ნატრიუმი შედის რეაქციაში წყალთან და ტუტესთან და ამცირებს გამოსავლიანობას:

2 Na + 2 H₂O → 2 NaOH + H₂ ↑

 2 Na + 2 NaOH → 2 Na₂O + H₂ ↑

ამიტომ ნატრიუმის მიღების თანამედროვე მეთოდად ითვლება NaCl-ის ნალღობის ელექტროლიზი. არსებითად ასეთივე გზით მიიღება ლითონური კალიუმი:

2 KCl → 2 K + Cl₂

4 KOH → 4 K + 2 H₂O + O₂

ტექნიკური სირთულეების გამო, ამ მეთოდმა ვერ ჰპოვა ფართო გამოყენება.

კალიუმის მიღების თანამედროვე მეთოდი ემყარება შემდეგ რეაქციებს:

გამლღვალ კალიუმის ქლორიდში ან ტუტეში ატარებენ ორთქლისებრ ნატრიუმს, რომელსაც აკონდენსირებენ. ნატრიუმი ნაერთიდან აძევებს ბევრად აქტიურ მეტალს. ამ შემთხვევაში გასათვალისწინებელია კალიუმის მეტი აქროლადობა (t_ლღ. 760 °C; t_დუღ. 883 °C) და ორთქლის დაბალი სიმკვრივე.

რუბიდიუმი და ცეზიუმი ასევე მიიღება მეტალთერმული და თერმული დაშლის მეთოდებით.