ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი

 

solubility parameter, δ ხსნადობის პარამეტრი, δ

Parameter used in predicting the solubility of non-electrolytes (including polymers) in a given solvent. For a substance B ,

 

where ΔvapEm,B is the molar energy of vaporization at zero pressure and Vm,B  is the molar volume.

 

Notes:

  1. For a substance of low molecular weight, the value of the solubility parameter can be estimated most reliably from the enthalpy of vaporization and the molar volume.
  2. The solubility of a substance B can be related to the square of the difference between the solubility parameters for supercooled liquid B and solvent at a given temperature, with appropriate allowances for entropy of mixing. Thus, a value can be estimated from the solubility of the solid in a series of solvents of known solubility For a polymer, it is usually taken to be the value of the solubility parameter of the solvent producing the solution with maximum intrinsic viscosity or maximum swelling of a network of the polymer.
  3. The SI units are Pa1/2=J1/2 m−3/2, but units used frequently are (μPa)1/2=(J cm−3)1/2 or (cal cm−3)1/2 , where 1 (J cm−3)1/2 ≈2.045 (cal cm−3)1/2.  The unit calorie is discouraged as obsolete.

პარამეტრი, რომელიც გამოიყენება მოცემულ გამხსნელში არაელექტროლიტების (პოლიმერების ჩათვლით) ხსნადობის პროგნოზირებისთვის. B ნივთიერებისთვის:

სადაც ΔvapEm,B არის აორთქლების მოლური ენერგია ნულოვანი წნევის დროს და Vm,B არის მოლური მოცულობა.

 

შენიშვნები:

  1. დაბალი მოლეკულური წონის ნივთიერებისთვის, ხსნადობის პარამეტრის მნიშვნელობა ყველაზე საიმედოდ შეიძლება შეფასდეს აორთქლების ენთალპით და მოლური მოცულობით.
  2. B ნივთიერების ხსნადობა დაკავშირება შეიძლება მოცემულ ტემპერატურაზე გადაციებული სითხის B და გამხსნელის ხსნადობებს შორის სხვაობის კვადრატთან შერევის ენტროპიის შესაბამისი დაშვევევბით.  ამრიგად, მნიშვნელობა შეიძლება განისაზღვროს  მყარი ნივთიერების ხსნადობიდან ცნობილი ხსნადობის პარამეტრების გამხსნელების სერიაში. პოლიმერისთვის, ჩვეულებრივ, მიიღება გამხსნელის ხსნადობის პარამეტრის მნიშვნელობა, რომლითაც მიიღება იაქსიმალური შინაგანი სიბლანტით ან პოლიმერის ქსელის მაქსიმალური გაჯირჯვებით.
  3. SI ერთეული არის Pa1/2=J1/2 m−3/2, თუმცა ერთეულად ხშირად იყენებენ (μპა)1/2 = (ჯ სმ−3)1/2 ან (კალ სმ−3)1/2, სადაც 1 ჯ სმ−3)1/2 ≈ 045 (კალ სმ−3)1/2. ერთეული კალორია მოძველებულია და არ არის რეკომენდებული გამოყენება.
Source | წყარო:
PAC, 2008, 80, 233 (Glossary of terms related to solubility (IUPAC Recommendations 2008)) on page 264