ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი

 

singlet molecular oxygen (singlet molecular dioxygen) სინგლეტური მოლეკულური ჟანგბადი (სინგლეტური მოლეკულური დიოქსიგენი)
Oxygen molecule (dioxygen), O2, in an excited singlet state. The ground state of O2 is a triplet (3Óg-). The two metastable singlet states derived from the ground-state configuration are 1Äg and 1Óg+ (the latter with the higher energy).

Notes:

  1. Use of the term singlet oxygen alone, without mention of the chemical species is discouraged since it can also refer to an oxygen atom in a 1S or 1D excited state. The oxygen atom ground state is a triplet 3P state and the 1S and 1D states are also derived from the ground-state configuration.
  2. Triplet state quenching by triplet dioxygen (i.e., a process of photosensitization) is the most common procedure for the production of singlet molecular dioxygen in solution. For many chemical species, the efficiency with which the triplet state is quenched by triplet dioxygen and, independently, the efficiency with singlet molecular dioxygen is produced, is controlled by the spin-statistical factor.
ჟანგბადის მოლეკულა (დიოქსიგენი), O2 აღგზნებულ სინგლეტურ მდგომარეობაში. O2-ის ძირითადი მდგომარეობა არის ტრიპლეტური (3Σg-). ძირითადი მდგომარეობის კონფიგურაციიდან მიიღება ორი მეტასტაბილური სინგლეტური მდგომარეობაა 1Δg და 1Σg+ (უკანასკნელს უფრო მაღალი ენერგია აქვს).

შენიშვნები:

  1. მხოლოდ ტერმინის “ სინგლეტური ჟანგბადის” გამოყენება, ქიმიური ნაწილაკის ხსენების გარეშე, დაუშვებელია, რადგან ის ასევე შეიძლება ეხებოდეს ჟანგბადის ატომს 1S ან 1D აღგზნებულ მდგომარეობაში. ჟანგბადის ატომის ძირითადი მდგომარეობა არის ტრიპლეტური 3P მდგომარეობა და 1S და 1D მდგომარეობები ასევე მიღებულია ძირითადი მდგომარეობის კონფიგურაციიდან.
  2. ტრიპლეტური მდგომარეობის ჩაქრობა ტრიპლეტური დიოქსიგენით (ანუ ფოტოსენსიბილიზაციის პროცესი) ყველაზე გავრცელებული მეთოდია ხსნარში სინგლეტური მოლეკულური დიოქსიგენის მისაღებად. მრავალი ქიმიური ნაერთისათვის ეფექტურობა, რომლითაც ტრიპლეტური მდგომარეობა ჩაიხშობა ტრიპლეტური დიოქსიგენით და, დამოუკიდებლად, სინგლეტური მოლეკულური დიოქსიგენის წარმოქმნის ეფექტურობაკონტროლდება სპინის სტატისტიკური ფაქტორით.
Source | წყარო:
PAC, 2007, 79, 293 (Glossary of terms used in photochemistry, 3rd edition (IUPAC Recommendations 2006)) on page 420