ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი

 

chemical flux, ϕ ქიმიური ნაკადი, ϕ
A concept related to rate of reaction, particularly applicable to the progress in one direction only of component reaction steps in a complex system or to the progress in one direction of reactions in a system at dynamic equilibrium (in which there are no observable concentration changes with time). Chemical flux is a derivative with respect to time, and has the dimensions of amount of substance per unit volume transformed per unit time. The sum of all the chemical fluxes leading to destruction of B is designated the ‘total chemical flux out of B’ (symbol Óϕ-B); the corresponding formation of B by concurrent elementary reactions is the ‘total chemical flux into B or A’ (symbol ÓϕB). For the mechanism:

the total chemical flux into C is caused by the single reaction (1):

whereas  the chemical flux out of C is a sum over all reactions that remove C:

where ϕ-1 is the ‘chemical flux out of C into B (and/or A)’ and ϕ2 is the ‘chemical flux out of C into E’. The rate of appearance of C is then given by:

In this system ϕ1 (or Óϕ-A) can be regarded as the hypothetical rate of decrease in the concentration of A due to the single (unidirectional) reaction (1) proceeding in the assumed absence of all other reactions. For a non-reversible reaction:

If two substances A and P are in chemical equilibrium:

then:

and

რეაქციის სიჩქარესთან დაკავშირებული კონცეფცია, რომელიც განსაკუთრებით კომპლექსურ სისტემაში კომპონენტის რეაქციის ეტაპების მხოლოდ ერთი მიმართულებით მიმდინარეობის ან დინამიკური წონასწორობის სისტემაში რეაქციების ერთი მიმართულებით მიმდინარეობის (რომელშიც არ არის დაკვირვებადი კონცენტრაციის ცვლილება დროში) აღსაწერად გამოიყენება. ქიმიური ნაკადი არის წარმოებული დროის მიმართ და განზომილებად აქვს დროის ერთეულში გარდაქმნილი ნივთიერების რაოდენობის ფარდობა მოცულობის ერთეულთან. ყველა ქიმიური ნაკადის ჯამი, რომელიც იწვევს B-ს ხარჯვას, მიჩნეულია ″ B-დან ჯამურ ქიმიური ნაკადად″ (სიმბოლო Óϕ-B); B-ს შესაბამისი წარმოქმნა ერთდროული ელემენტარული რეაქციებით არის „B ან A-ში ჯამური ქიმიური ნაკადი″ (სიმბოლო ÓϕB). ქვემოთ მოცემული მექანიზმისათვის:

C-ში ჯამური ქიმიური ნაკადი გამოწვეულია ერთი რეაქციით (1):

ვინაიდან C-დან გამოსული ქიმიური ნაკადი არის ყველა იმ რეაქციის ჯამი, რომელიც C-ს ხარჯვას იწვევს:

სადაც ϕ-1 არის ″ქიმიური ნაკადი C-დან B-ში (და/ან A)″ და ϕ2 არის ″ქიმიური ნაკადი C-დან E-ში″. C-ს წარმოქმნის სიჩქარე მოცემულია შემდეგი სახით:

ამ სისტემაში ϕ1 (ან Óϕ-A) შეიძლება ჩაითვალოს A-ს კონცენტრაციის შემცირების ჰიპოთეტურ სიჩქარედ ერთი (ცალმხრივი) რეაქციის (1) გამო, რომელიც მიმდინარეობს ყველა სხვა რეაქციის სავარაუდო არარსებობის პირობებში. შეუქცევადი რეაქციისთვის:

თუ ორი ნივთიერება A და P ქიმიურ წონასწორობაშია:

მაშინ:

და

See also: rate-determining step (rate-limiting step) | ასევე იხილეთ: სიჩქარის განმსაზღვრელი საფეხური (სიჩქარის მალიმიტირებელი საფეხური) |
Source | წყარო:
PAC, 1994, 66, 1077 (Glossary of terms used in physical organic chemistry (IUPAC Recommendations 1994)) on page 1095