ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი
- ინგლისურ-ქართული
- ქართულ-ინგლისური
- ლექსიკონის შესახებ
- გამოხმაურება
| characteristic X-ray emission | მახასიათებელი რენტგენის გამოსხივება |
| X-ray emission originates from the radiative decay of electronically highly excited states of matter. Excitation by electrons is called primary excitation and by photons, secondary or fluorescence excitation. Particle induced X-ray emission (PIXE) is produced by the excitation of heavier particles such as protons, deuterons or heavy atoms in varying degrees of ionization. Emission of photons in the X-ray wavelength region also occurs from ionized gases or plasmas at high temperatures, from nuclear processes (low-energy end of the gamma-ray spectrum) and from radiative transitions between muonic states. Characteristic X-ray emission consists of a series of X-ray spectral lines with discrete frequencies, characteristic of the emitting atom. Other features are emission bands from transitions to valence levels. In a spectrum obtained with electron or photon excitation the most intense lines are called diagram lines or normal X-ray lines. They are dipole allowed transitions between normal Xray diagram levels. | რენტგენის გამოსხივება წარმოიქმნება ელექტრონულად ძალიან აღგზნებულ მდგომარეობაში მყოფი მატერიის რადიოაქტიური დაშლის შედეგად. ელექტრონების აღგზნებას ეწოდება პირველადი აღგზნება, ხოლო ფოტონებისას - მეორადი ან ფლუორესცენციული აღგზნება. ნაწილაკებით ინდუცირებული რენტგენის გამოსხივება (PIXE) წარმოიქმნება მძიმე ნაწილაკების აღგზნებით, როგორებიცაა პროტონები, დეიტერონები ან მძიმე ატომები იონიზაციის სხვადასხვა ხარისხით. რენტგენის ტალღის სიგრძის რეგიონში ფოტონები გამოსხივდება ასევე იონიზებული აირების ან პლაზმისგან მაღალ ტემპერატურაზე, ბირთვული პროცესებისგან (გამა-სხივების სპექტრის დაბალი ენერგიის ბოლო) და მიუონურ მდგომარეობებს შორის რადიაციული გადასვლებისგან. მახასიათებელი რენტგენის გამოსხივება შედგება რენტგენის სპექტრული ხაზების სერიისგან, დისკრეტული სიხშირეებით, რაც დამახასიათებელია გამო ტყორცნილი ატომისთვის. სხვა მახასიათებლებია ემისიის ზოლები გადასვლებისას ვალენტურ დონეებზე. ელექტრონის ან ფოტონის აღგზნებით მიღებულ სპექტრში ყველაზე ინტენსიურ ხაზებს ეწოდება დიაგრამის ხაზები ან ნორმალური რენტგენის ხაზები. ეს არის დიპოლური გადასვლები ნორმალურ რენტგენის დიაგრამის დონეებს შორის. |
| Source | წყარო: PAC, 1991, 63, 735 (Nomenclature, symbols, units and their usage in spectrochemical analysis - VIII. Nomenclature system for X-ray spectroscopy (Recommendations 1991)) on page 737 |
|
