ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი

 

Mott transition მოტის გადასვლა
A transition occurring only in “single-valent” systems from strongly correlated (U > W) to weakly correlated (U < W) electrons as a result of a change of bandwidth W. W reflects the strength of the interatomic interactions in a periodic array of like atoms and U is a measure of the intra-atomic interactions, i.e. the electrostatic energy involved in the creation of polar states by transferring an electron from one atom to the next, as shown schematically by the disproportionation reaction:

A U > W produces a magnetic semiconductor; a U < W gives rise to a metal (normally nonmagnetic). Note also that U and W can be altered by changes in interatomic distances, brought about through temperature or pressure variations or by introducing an alloying element. Synonymous with Mott–Hubbard transition.

გადასვლა, რომელიც ხდება მხოლოდ "ერთვალენტიან" სისტემებში ძლიერ კორელაციურიდან (U > W) სუსტად კორელაციურ (U < W) ელექტრონებზე, რაც გამოწვეულია W ზოლის სიგანის ცვლილებით. W ასახავს ერთნაირი ატომების პერიოდულ მასივში ატომთაშორისი ურთიერთქმედების ძალას, ხოლო U არის შიგაატომური ურთიერთქმედების საზომი, ანუ ელექტროსტატიკური ენერგია, რომელიც მონაწილეობს პოლარული მდგომარეობების შექმნაში ელექტრონის ერთი ატომიდან მეორეზე გადატანით, როგორც ეს დისპროპორცინირების რეაქციის სქემატური გამოსახულებით არის ნაჩვენები:

U > W წარმოქმნის მაგნიტურ ნახევრად გამტარს; U < W - მეტალს (ჩვეულებრივ, არამაგნიტურს). ასევე უნდა აღინიშნოს, რომ U და W შეიძლება შეიცვალოს ატომთა შორის მანძილების ცვლილებებით, რასაც იწვევს ტემპერატურის ან წნევის შეცვლა ან შენადნობში ელემენტის შეტანა. ტერმინის სინონიმია მოტ-ჰაბარდის გადასვლა.

Source | წყარო:

PAC, 1994, 66, 577 (Definitions of terms relating to phase transitions of the solid state (IUPAC Recommendations 1994)) on page 587