2.მე-2 ჯგუფის ელემენტები

2.1.ტუტემიწათა მეტალები

კითხვა:

რა ტიპის ცემენტებია ცნობილი შედგენილობის და გამყარების ტექნოლოგიის მიხედვით?

პასუხი:

ცნობილია სხვადასხვა შედგენილობის არაორგანული ცემენტები:

• სილიკატური;
• ფოსფატური;
• მაგნიუმის (სორელის) ცემენტი;
• თუთიის (სორელის) ცემენტი.

გამყარების ტექნოლოგიის მიხედვით არაორგანული ცემენტები სამ ძირითად ჯგუფად იყოფა:

• ჰაერის ცემენტები - წყალთან შერევის შემდეგ მყარდება და ჰაერზე დიდხანს ინარჩუნებს სიმტკიცეს;
• ჰიდრავლიკური ცემენტები - წყალთან შერევის და ჰაერზე წინასწარი გამყარების შემდეგ კიდევ აგრძელებს გამყარებას და დიდი ხნის განმავლობაში ინარჩუნებს სიმტკიცეს წყალში. სილიკატური მასის გამყარება იწყება მათში 20-30 % წყლის შემცველობის დროს.

ქიმიურად რეაქციული ცემენტები - მათი თვისებები დამოკიდებულია სილიკატების სხვა კომპონენტებთან (BaSO₃, Cr₂O₃, Fe₂O₃, CuSO₄,  გაზის ჭვარტლი) ურთიერთქმედებაზე (ქიმიურ რეაქციებზე), პროცესი ნელა მიმდინარეობს. უფრო მაღალი რეაქციისუნარიანი კომპონენტების (დანამატების), მაგალითად, CaCO₃, PbO, NaF. ფტორსილიკატების გამოყენებისას, მიიღება მჟავამედეგი, სწრაფად გამყარებადი ცემენტები (სწრაფადმჭიდი მასალები). განსაკუთრებული სიმაგრის ცემენტები მიიღება ნატრიუმის სილიკატის (1Na₂O:3.2SiO₂) ფხვნილისებრ თუთიის ჟანგთან (ZnO)  90 °C-მდე გაცხელებით. ამასთან, გამყარების სიჩქარე ძირითადად დამოკიდებულია მეორე კომპონენტის ხვედრით ზედაპირზე. ოპტიმალურად ითვლება 0.1 მკ  ZnO-ს მარცვლების ზომა.