ქიმიის ტერმინთა განმარტებითი ლექსიკონი

 

Michaelis–Menten kinetics მიხაელის-მენტენის კინეტიკა
The dependence of an initial rate of reaction upon the concentration of a substrate S that is present in large excess over the concentration of an enzyme or other catalyst (or reagent) E with the appearance of saturation behaviour following the Michaelis-Menten equation:

where v  is the observed initial rate, V is its limiting value at substrate saturation (i.e. [S]>> Km), and Km the substrate concentration when v = V/2. The definition is experimental, i.e. it applies to any reaction that follows an equation of this general form. The symbols Vmax or vmax are sometimes used for V. The parameters V and Km (the “Michaelis constant”) of the equation can be evaluated from the slope and intercept of a linear plot of v-1 vs. [S]-1 (a “Lineweaver–Burk plot”) or from slope and intercept of a linear plot of v vs. v/[S] (“Eadie–Hofstee plot”). A Michaelis–Menten equation is also applicable to the condition where E is present in large excess, in which case the concentration [E] appears in the equation instead of [S]. The term has sometimes been used to describe reactions that proceed according to the scheme:

in which case Km = (k-1 + kcat)/k1 (Briggs–Haldane conditions). It has more usually been applied only to the special case in which k-1 >> kcat and Km = k-1/k1= KS, in this case Km is a true dissociation constant (Michaelis–Menten conditions).

რეაქციის საწყისი სიჩქარის დამოკიდებულება S სუბსტრატის კონცენტრაციაზე, რომელიც ბევრად აღემატება არსებული E ფერმენტის ან სხვა კატალიზატორის (ან რეაგენტის) კონცენტრაციას. ამ დამოკიდებულებაში ვლინდება გაჯერების ეფექტი, რაც მიხაელის-მენტენის განტოლებას ექვემდებარება:

სადაც v არის გაზომილი საწყისი სიჩქარე, V - მისი ზღვრული (მაქსიმალური) სიჩქარის მნიშვნელობა სუბსტრატით გაჯერებისას (ანუ როდესაც [S] >> Km), ხოლო Km („მიხაელისის  მუდმივა“) არის სუბსტრატის კონცენტრაცია, როდესაც v = V/2. განმარტება ექსპერიმენტულია, ანუ ის ეხება ნებისმიერ რეაქციას, რომელიც ემორჩილება ამ ზოგადი სახის განტოლებას. სიმბოლოები Vmax ან vmax ზოგჯერ გამოიყენება V-სთვის. განტოლების V და Km პარამეტრები შეიძლება შეფასდეს v-1-ის [S]-1-ზე დამოკიდებულების წრფივი გრაფიკის („ლაინუივერ-ბერკის გრაფიკი“) დახრილობის და ორდინატთა ღერძებთან გადაკვეთის წერტილების მიხედვით ან v-ს v/[S]-ზე დამოკიდებულების წრფივი გრაფიკის („იდი-ჰოფსტის გრაფიკი“) დახრილობის და ორდინატთა ღერძებთან გადაკვეთის წერტილების მიხედვით. მიხაელის-მენტენის განტოლება ასევე გამოიყენება იმ პირობებში, როდესაც E ბევრად ჭარბია S-ზე. ამ შემთხვევაში განტოლებაში [S]-ის ნაცვლად ჩნდება E-ს კონცენტრაცია ([E]). ტერმინი ზოგჯერ გამოიყენება იმ რეაქციათა აღსაწერად, რომლებიც შემდეგი სქემის მიხედვით მიმდინარეობს:

ამ შემთხვევაში k-1 + kcat)/k1 (ბრიგს–ჰალდანის პირობები). უფრო ხშირად იგი გამოიყენება კერძო შემთხვევებში, როდესაც k-1 >> kcat და Km = k-1/k1= KS. ამ შემთხვევაში Km არის დისოციაციის ჭეშმარიტი მუდმივა (მიხაელის-მენტენის პირობები).

See also: rate-determining step (rate-limiting step) ასევე იხილეთ: სიჩქარის განმსაზღვრელი საფეხური (სიჩქარის მალიმიტირებელი საფეხური)
Source | წყარო:
  1. PAC, 1994, 66, 1077 (Glossary of terms used in physical organic chemistry (IUPAC Recommendations 1994)) on page 1140
  2. PAC, 1996, 68, 149 (A glossary of terms used in chemical kinetics, including reaction dynamics (IUPAC Recommendations 1996)) on page 172