სამარიუმი

სამარიუმი წარმოადგენს ქიმიურ ელემენტს, რომლის სიმბოლოა Sm ხოლო  ატომური ნომერი - 62. მისი ატომური მასაა 150.36. იგი საშუალო სიმაგრის, ვერცხლისფერი მეტალია, რომელიც სწრაფად იჟანგება ჰაერზე. წარმოადგენს ლანთანის სერიის ტიპურ მეტალს. სამარიუმი ჩვეულებრივ ამჟღავნებს +3 დაჟანგულობის რიცხვს, მაგრამ ასევე ცნობილია სამარიუმ (II)-ის პროდუქტები. მათგან ყველაზე მნიშვნელოვანია SmO, მონოქალკოგენიდები SmS, SmSe და SmTe, ასევე სამარიუმ (II) იოდიდი. ეს უკანასკნელი ქიმიურ სინთეზში წარმოადგენს აღმდგენ აგენტს. სამარიუმს არა აქვს მნიშვნელოვანი ბიოლოგიური როლი, იგი მცირედ ტოქსიკურია.

სამარიუმი აღმოჩენილი იქნა 1879 წელს ფრანგი ქიმიკოსის პოლ ბუაბორდანის (Paul Émile Lecoq de Boisbaudran) მიერ და ეწოდა სამარიუმი მინერალ სამარკიტის მიხედვით, რომლისაგანაც იგი იქნა გამოყოფილი. თვითონ მინერალს სახელი ეწოდა რუსი სამხედრო ინჟინრის ვასილი სამარსკი-ბიხოვეტის გამო.

თუმცა სამარიუმი იშვიათ მიწათა ელემენტია, იგი დედამიწის ქერქში გავრცელების მიხედვით წარმოადგენს მეორმოცე ელემენტს და უფრო გავრცელებულია, ვიდრე კალა. სამარიუმი ზოგიერთ მინერალში (ცერიტი, გოდოლინიტი, მონაციტი და ბასთნეზიტი) გვხვდება 2.8% -ზე მეტი შემცველობით. ბოლო ორი მათგანი წარმოადგენს ელემენტის კომერციულ წყაროს. ეს მინერალები უმეტესად გვხვდება ჩინეთში, აშშ-ში, ბრაზილიაში, ინდოეთში, შრი-ლანკასა და ავსტრალიაში. სამარიუმის მოპოვებაში ლიდერია ჩინეთი.

სამარიუმის ძირითადი კომერციული გამოყენებაა სამარიუმ-კობალტის მაგნიტი, რომელსაც გააჩნია უწყვეტი მაგნიტიზმი. იგი მეორეა ნეოდიუმის მაგნიტიტის შემდეგ. სამარიუმის ნაერთები მდგრადია საკმაოდ მაღალ ტემპერატურაზე. 700°C -ზე ზევითაც არ კარგავს მაგნიტურ თვისებას.

რადიოიზოტოპი სამარიუმ-153 წარმოადგენს სამარიუმ (153m)-ის კომპონენტს, რომელიც კლავს სიმსივნის უჯრედებს, ფილტვის, პროსტატის, მკერდის სიმსივნეების და ოსტეოსარკომის სიმსივნეების დამუშავების დროს. სამარიუმის მეორე იზოტოპი - სამარიუმ-149 წარმოადგენს ნეიტრონების ძლიერ მშთანთქმელს და ამიტომაც გამოიყენება ბირთვულ რეაქტორში. გარდა ამისა სამარიუმი გამოიყენება ქიმიურ რეაქციებში კატალიზატორად, რადიოაქტიური დათარიღების მეთოდში და X -სხივების ლაზერებში.

პოლ ემილ ლეკოკ დე ბუაბორდანი - სამარიუმის აღმომჩენი

ისტორია

XIX საუკუნის მეორე ნახევარში, რამდენიმე მეცნიერმა განაცხადა სამარიუმის და მისი მონათესავე ელემენტების აღმოჩენის შესახებ. თუმცა  პრიორიტეტული აღმოჩნდა ფრანგი ქიმიკოსის ბუაბორდენის მიერ იდენტიფიცირებული სამარიუმი. შემდგომში აღმოჩენილი იქნა სამარიუმის დეპოზიტები ურალში და სხვა ადგილებში, რამაც  შესაძლებელი გახდა მასზე კვლევების ჩატარება.

აღმოჩნდა, რომ ბუაბორდენის მიერ გამოყოფილი სამარიუმი არ იყო სუფთა და შეიცავდა ევროპიუმს. შედარებით სუფთა ელემენტი მიღებულ იქნა მხოლოდ 1901 წელს ე.ა.დემარკის მიერ. ბუაბორდანმა ამ ელემენტს უწოდა სამარია, მინერალ სამარსკიტის გამო, რომელიც მას ერქვა ვასილი სამარსკი-ბიხოვეტის (1803-1870) საპატივსაცემოდ. ეს უკანასკნელი წარმოადგენდა რუსეთის სამთო-საინჟინრო კორპორაციის თავჯდომარეს, რომელიც გერმანელ ძმებ როუზებთან ერთად შეისწავლიდა მინერალის ნიმუშებს ურალიდან.

მოგვიანებით ბუაბორდანის "samaria" შეიცვალა "samarium"-ით, სიმბოლოდ იქნა შემოთავაზებული Sm, თუმცა ალტერნატიული Sa ხშირად იხმარებოდა 1920 წლამდე.

1950 წლამდე სამარიუმი სუფთა სახით არ გამოიყენებოდა, თუმცა ნეოდიუმის ფრაქციული კრისტალიზაციის დროს იგი იყო სამარიუმისა და გადოლინიუმის ნარევის თანამდე პროდუქტი, რომელმაც მიიღო სახელწოდება "Lindsay Mix". ეს მასალა გამოიყენება ბირთვულ რეაქტორებში ბირთვული პროცესის კონტროლისათვის. დღეისთვის, მსგავს პროდუქტს ჰქვია "სამარიუმ-ევროპიუმ-გადოლინიუმ" (SEG) კონცენტრატი. იგი მიიღება ბასტნეზინიდან (ან მონოციტიდან) გამოყოფილი ლანთანოიდების ექსტრაქციით.

იზოტოპები

ცნობილია  სამარიუმის ოთხი სტაბილური იზოტოპი: ¹⁴⁴Sm, ¹⁵⁹Sm, ¹⁵²Sm and ¹⁵⁴Sm და სამი ექსტრემალურად დიდი სიცოცხლის ხანგრძლივობის რადიოიზოტოპი: ¹⁴⁷Sm (ნახევარდაშლის პერიოდი t½ = 1.06×10¹¹ წელი), ¹⁴⁸Sm (7×10¹⁵ წელი) და ¹⁴⁹Sm (>2×10¹⁵ წელი). მათგან ¹⁵²Sm ყველაზე გავრცელებულია (ბუნებრივი გავრცელება 26.75%)..

¹⁵¹Sm და ¹⁴⁵Sm ნახევარდაშლის პერიოდია 90 წელი და 340 დღე, შესაბამისად. ყველა დანარჩენი რადიოიზოტოპის ნახევარდაშლის პერიოდი ორ დღეზე ნაკლებია და მათგან უმეტესობის ნახევარდაშლის პერიოდი 48 წამს არ აღემატება.

სამარიუმს ასევე აქვს ხუთი ბირთვული იზომერი, რომელთაგან ყველაზე მდგრადია ¹⁴¹mSm, (ნახევარდაშლის პერიოდია 22.6 წთ), ¹⁴³mSm (t₁/₂ = 66წმ) და ¹³⁹mSm (t₁/₂ = 10.7წმ). ხანგრძლივი სიცოცხლისუნარიანი იზოტოპებია ¹⁴⁶Sm, ¹⁴⁷Sm.

¹⁴⁸Sm ძირითადად იშლება ალფა ნაწილაკების გამოყოფით და გადადის ნეოდიუმის იზოტოპებში. სამარიუმის არამდგრადი იზოტოპები ძირითადად იშლებიან ელექტრონების შთანთქმით, ხოლო ზოგიერთი მათგანი ბეტა დაშლის შედეგად გადადის ევროპიუმის იზოტოპში.

სამარსკიტი

გავრცელება

სამარიუმი საშუალო კონცენტრაციით, დაახლოებით 8 წილი ერთ მილიონზე დედამიწის ქერქში გავრცელებით წარმოადგენს მე-40 ელემენტს. იგი, ლანთანოიდებს შორის გავრცელებით მეხუთე ელემენტია და უფრო მეტადაა გავრცელებული, ვიდრე კალა. ნიადაგში სამარიუმის კონცენტრაცია მერყეობს 2-დან 23 წილამდე ერთ მილიონზე, ხოლო ოკეანე შეიცავს დაახლოებით 0.5-0.8 წილს ერთ ტრილიონზე. ნიადაგში სამარიუმის გავრცელება მკაცრადაა დამოკიდებული მის ქიმიურ მდგომარეობაზე და ძალიან არაერთგვაროვანია. ქვიშიან ნიადაგში სამარიუმის კონცენტრაცია 200-ჯერ უფრო მაღალია, ვიდრე წყალსაცავებში და მათმა შეფარდებამ შეიძლება 1000 მიაღწიოს თიხაში.

სამარიუმი ბუნებაში არ არის ნაპოვნი თავისუფალი სახით. იგი შედის მრავალი მინერალის შემადგენლობაში, როგორიცაა მონოციტი, ბასთანეზიტი, ცერიტი, გადოლინიტი და სამარსკიტი. მონოციტი (რომელშიც სამარიუმი გვხვდება 2.8%-ზე მეტი კონცენტრაციით) და ბასთნეზიტი უმეტესად გამოიყენებიან კომერციულ წყაროდ.

სამარიუმის მსოფლიო რესურსი შეადგენს ორ მილიონ ტონას, რომელთა უმეტესობა ლოკალიზებულია ჩინეთში, აშშ, ბრაზილიაში, ინდოეთში, შრი-ლანკაში და ავსტრალიაში.

მისი წლიური წარმოება დაახლოებით 700 ტონას შეადგენს.

ბარბიერის რეაქცია SmI₂-ით

სამარიუმ-151 მიიღება ურანის ბირთვული დაშლის დროს - გამოსავლიანობა დაახლოებით 0.4%-ია ტოტალური დაშლის დროს. იგი აგრეთვე მიიღება სამარიუმ-149-ის მიერ ნეიტრონების შთანთქმის დროს, რომელიც ემატება ბირთვულ რეაქტორებში გამწოვი მექანიზმის კონტროლისათვის. ამიტომაც, სამარიუმ-151 გვხვდება დახარჯულ ბირთვულ საწვავში და რადიოაქტიურ ნარჩენებში.

ფიზიკური თვისებები

როგორც იშვიათ მიწათა ელემენტი, სამარიუმის სიმაგრე და სიმკვრივე თუთიის მსგავსია. მისი დუღილის ტემპერატურაა 1794°C. სამარიუმი ლანთანოიდებში მესამეა აქლორადობის მიხედვით იტერბიუმის და ევროპიუმის შემდეგ.  ეს თვისება აადვილებს სამარიუმის გამოყოფას მინერალური საბადოებიდან. ჩვეულებრივ პირობებში სამარიუმს გააჩნია რომბული სტრუქტურა (α-ფორმა). 731°C-ზე გაცხელებისას, მისი კრისტალი სიმეტრიულად იცვლება და გადადის ჰექსაგონალურ, მჭიდრო ფორმაში, თუმცა მისი გარდაქმნის ტემპერატურა დამოკიდებულია მეტალის სისუფთავეზე. შემდგომი გაცხელებისას (922°C) მეტალი გადადის მოცულობა ცენტრირებულ კუბურ ფორმაში. 300°C ტემპერატურამდე გაცხელებისას 40 კბარ წნევის დროს იგი გადადის ორმაგ-მჭიდროდ შეკრულ სტრუქტურაში,  ხოლო  900კბარ წნევის დროს კი - ტეტრაგონალურ ფორმაში.

სამარიუმი ოთახის ტემპერატურაზე პარამაგნიტურია, მათი შესაბამისი, ეფექტური მაგნიტური მომენტი (2µB-ზე დაბლა) წარმოადგენს სიმცირით მესამეა ლანთანოიდებს (და მათ ოქსიდებს) შორის, ლანთანისა და ლუტეციუმის შემდეგ.

ქიმიური თვისებები

ახლად მიღებულ სამარიუმს აქვს ვერცხლისებრი მბზინვარება. ჰაერზე, ოთახის ტემპერატურაზე იგი ნელა იჟანგება და სპონტანურად აღდგება 150°C-ზე. ნავთში შენახვის დროსაც კი, სამარიუმი თანდათან იჟანგება და გადადის მომწვანო-მოყვითალო შეფერილობის ფხვნილში, რომლის ზედაპირიც წარმოადგენს ოქსიდ-ჰიდროქსიდის ნარევს. ნიმუშის მეტალური სახე შეიძლება დავიცვათ ინერტულ აირ  არგონში დალუქვით.

სამარიუმი საკმაოდ ელექტროდადებითია და ნელა ურთიერთქმედებს ცივ წყალთან, ხოლო ცხელ წყალთან სწრაფად  სამარიუმის ჰიდროქსიდის წარმოქმნით.

2 Sm (მყ) + 6 H₂O (თხევადი) → 2 Sm(OH)₃ (სითხე) + 3 H₂ (აირი)

სამარიუმი სწრაფად იხსნება განზავებულ გოგირდმჟავაში და იძლევა ღია მწვანე Sm(III) იონის შემცველ ხსნარს, რომელიც შედის [Sm(OH₂)₉]³⁺ კომპლექსში.

2 Sm (მყ) + 3 H₂SO₄ (ხსნ.) → 2 Sm³⁺ (ხსნ.) + 3 SO2− 4 (ხსნ.) + 3 H₂ (აირი)

სამარიუმი ერთ-ერთია იმ მცირე ლანთანოიდებს შორის, რომლებიც ამჟღავნებენ +2 დაჟანგულობის ხარისხს. Sm²⁺ იონების ხსნარში სისხლივით წითელი ფერისაა.

ოქსიდები

სამარიუმის ყველაზე მდგრადი ოქსიდია სესქვი-ოქსიდი Sm₂O₃. როგორც სამარიუმის ნაერთთა უმეტესობა, იგი არსებობს რამდენიმე კრისტალურ ფაზაში. ტრიგონალური ფაზა მიიღება გალღობილი ფორმის ნელი გაცივებით. Sm₂O₃-ის ლღობის ტემპერატურა აღწევს 2345°C და ამდენად მისი პირდაპირი გაცხელებით იგი არ ლღვება. ლღვება მხოლოდ ინდუქციური გაცხელების დროს. Sm₂O₃ -ის სიმეტრიული, მონოკლინური კრისტალები შეიძლება წარმოიქმნას Sm₂O₃-ის ფხვნილისგან. მეტასტაბილური ტრიგონალური Sm₂O₃ გადადის უფრო სტაბილურ მონოკლინურ ფაზაში. აღწერილია აგრეთვე კუბური Sm₂O₃.

სამარიუმი ერთ-ერთია იმ მცირერიცხოვან ლანთანოიდებს შორის, რომლებიც წარმოქმნიან მონოქრიდს SmO. ეს მბრწყინავი მოოქროსფერო-ყვითელი ნაერთი მიღებულ იქნა Sm₂O₃-ის მეტალური სამარიუმით აღდგენით მაღალ ტემპერატურაზე (1000°C) და 50 კბარ წნევის დროს. დაბალი წნევის დროს რეაქცია არ მიდის ბოლომდე. SmO-ს გააჩნია კუბური, ქვამარილის ტიპის სტრუქტურული მესერი.

ქალკოგენიდები

სამარიუმი წარმოქმნის სამვალენტიან სულფიდებს, სელენიდებს და ტელურიდებს. ასევე ცნობილია მისი მარილის მსგავსი სტრუქტურული მესერის მქონე ორვალენტიანი ქალკოგენიდები SmS, SmSe და SmTe. მათ გააჩნიათ უნარი ოთახის ტემპერატურაზე ნახევარგამტარში გადაიყვანონ მეტალურ მდგომარეობაში (გარკვეული წნევის დროს).

ჰალოგენიდები

მეტალური სამარიუმი რეაგირებს ყველა ჰალოგენთან და წარმოქმნის ტრიჰალოგენიდებს.

2 Sm (მყ) + 3 X₂ (აირი) → 2 SmX₃ (მყ)     (X=F, Cl, Br ან I)

მათი შემდგომი აღდგენა მეტალური სამარიუმით, ლითიუმით ან ნატრიუმით მაღალ ტემპერატურაზე (დაახლოებით 700-900°C) იძლევა დიჰალოგენიდებს.  დიიოდიდი ასევე მიიღება SmI₃-ის გაცხელებით ან მეტალის 1,2-დიიოდეთენთან ტეტრაჰიდროფურანში ოთახის ტემპერატურაზე ურთიერთქმედებით:

Sm (მყ) + ICH₂=CH₂I → SmI₂ + CH₂=CH₂

ბორიდები

სამარიუმის ოქსიდის ფხვნილის ბორთან შეცხობა ვაკუუმში იძლევა ფხვნილს, რომელიც შეიცავს სამარიუმ ბორიდის რამდენიმე ფაზას. მოცულობითი შეფარდება შეიძლება გაკონტროლდეს მათი შერევის პროპორციით. ფხვნილი შეიძლება გადავიდეს დიდი ზომის სამარიუმ ბორიდის კრისტალში, რომელიც გამოიყენება ლღობის ტექნოლოგიებში SmB₆ (2580 °C), SmB₄ (2300 °C) და SmB₆₆ (2150 °C)-ის სხვადასხვა ლღობის კრისტალიზაციის ტემპერატურაზე. მიღებული ნაერთები წარმოადგენენ სალ, მყიფე, მუქ - ნაცრიფერ მყარ მასალას.

სამარიუმ ჰექსაბორიდი წარმოადგენს ტიპურ, შუალედური ვალენტობის ნაერთს, სადაც სამარიუმი არის, როგორც Sm²⁺, ისე Sm³⁺ იონის სახით შეფარდებით 3/7.

სხვა არაორგანული ნაერთები

სამარიუმის კარბიდები მიიღება ინერტულ არეში გრაფიტ-მეტალის ნარევის გალღობით. სინთეზის შემდეგ ეს ნაერთები ჰაერზე არამდგრადია და მათი შესწავლა ხდება მხოლოდ ინერტულ გარემოში.

სამარიუმ მონოფოსფოდი (SmP) წარმოადგენს ნახევარგამტარს, რომლის ზღვართაშორის ძაბვის ზონაა 10eV. იგი სილიციუმის მსგავსია და აქვს n-ტიპის მაღალი ელექტროგამტარობა. სამარიუმ მონოფოსფოდი შეიძლება მივიღოთ  1100°C-ზე კვარციის ამპულებში, რომელიც შეიცავს ფოსფორისა და სამარიუმის ფხვნილების ნარევს. ფოსფორი მაღალ ტემპერატურაზე ადვილად აქროლადია და შეიძლება ადვილად აფეთქდეს, ამგვარად გაცხელების სიჩქარე უნდა შენარჩუნდეს 1°C/წთ-ზე ქვემოთ.

მსგავსი მეთოდით შეიძლება მივიღოთ  მონოარსენიდი, მაგრამ ამ დროს სინთეზის ტემპერატურა 1800°C-ზე მაღალია.

მეტალორგანული ნაერთები

სამარიუმი წარმოქმნის ციკლოპენტადიენიდს Sm(C₅H₅)₃ და მის ქლორწარმოებულებს: Sm(C₅H₅)₂Cl და Sm(C₅H₅)Cl₂. ისინი მიიღებიან სამარიუმტრიქლორიდის ურთიერთქმედებით NaC₅H₅-თან ტეტრაჰიდროფურანში.

ქლორწარმოებული Sm(C₅H₅)₂Cl წარმოადგენს დიმერს, რომელიც შეიძლება ასე გამოისახოს (η⁵-C₅H₅)₂Sm(µ-Cl)₂(η⁵-C₅H₅)₂. მასში ქლორის ხიდები შეიძლება შეიცვალოს იოდის, წყალბადის ან აზოტის ატომებით ან CN-ჯგუფით.

სამარიუმის ალკილ- და არილნაწარმები მიიღება მიმოცვლის რეაქციით ტეტრაჰიდროფურანში ან ეთერში.

SmCl₃ + 3 LiR → SmR₃ + 3 LiCl

Sm(OR)Cl₃ + 3 LiCH(SiMe₃)₂ → Sm{CH(SiMe₃)₂}₃ + 3 LiOR

სადაც R წარმოადგენს ნახშირწყალბადის ჯგუფს, ხოლო Me არის მეთილი.

გამოყენება

სამარიუმის ყველაზე მნიშვნელოვანი გამოყენების სფეროა სამარიუმ-კობალტის მაგნიტების წარმოება, რომლის ნომინალური შედგენილობაა SmCo₅ და Sm₂Co₁₇. ამ ნაერთებს გააჩნია მაღალი, უწყვეტი მაგნიტიზმი, რომელიც დაახლოებით 10000-ჯერ მეტია რკინაზე და მეორეა, ნეოდიუმის მაგნიტიზმის შემდეგ. ამგვარად სამარიუმის ბაზაზე დამზადებულ მაგნიტს აქვს მაღალი მდგრადობა დემაგნიტიზმის მიმართ. იგი მდგრადია 700 °C ტემპერატურაზე ზემოთ (რაც ნეოდიუმისათვის 300-400 °C-ია).

ამგვარი მაგნიტები გვხვდება მცირე ზომის ძრავებში, ყურსასმენებში, გიტარისა და სხვა მონათესავე მუსიკალური ინსტრუმენტების მაგნიტურ ადაპტორებში.

სამარიუმი და მისი ნაერთების გამოყენება მნიშვნელოვანია, როგორც კატალიზატორების და ქიმიური რეაგენტების სახით. სამარიუმის კატალიზატორი ხელს უწყობს პლასტმასების დაშლას, გაჭუჭყიანებული პოლიქლორირებული ბიფენილის (PCBs) დექლორირებას, ასევე ეთანოლის დეჰიდრირებასა და დეჰიდრატაციას.

სამარიუმ(III) ტრიფლატი (Sm(OTf)₃, აგრეთვე Sm(CF₃SO₃)₃) წარმოადგენს ეფექტურ ლუისის მჟავა კატალიზატორს ფრიდელ-კრაფთსის რეაქციებში ჰალოგენის აქტივიზაციისათვის.

სამარიუმ(II) იოდიდი წარმოადგენს ძალიან კარგ აღმდგენს და შემაკავშირებელ აგენტს ორგანულ რეაქციებში, მაგალითად, დესულფირების რეაქციებში, სტრიქნინის ძირითად სინთეზში და სხვა.

სამარიუმი ემატება კერამიკასა და მინას, რაც იწვევს ინფრაწითელი სხივების შთანთქმის გაზრდას. იგი აგრეთვე გამოიყენება დღის განათების ნათურების და სტარტერების ელექტროდებად.

რადიოაქტიური სამარიუმ-153-ის (რომელიც გამოყოფს ბეტა ნაწილაკებს) ნახევარდაშლის პერიოდია 46.3 საათი. იგი გამოიყენება ონკოთერაპიაში ფილტვის, პროსტატის, ძუძუს და ოსტეოსარკომის სიმსივნეების დამუშავების დროს.

სამარიუმ-153 წარმოქმნის ქელატებს ეთილენდიამინტეტრამეთილენფოსფატთან (EDTMP) და გამოიყენება ვენაში ინექციისათვის. ქელატების წარმოქმნა ახდენს ორგანიზმში სამარიუმის დაგროვების პრევენციას და ამდენად ამცირებს დასხივების დროს ახალი სიმსივნური უჯრედების წარმოქმნას. შესაბამის წამლებს აქვთ სხვადასხვა სახელები, მათ შორისაა სამარიუმ (153Sm) ლექსიდრონამი და მისი გასაყიდი სახელია კვადრამეტი.

ბიოლოგიური როლი

მეტალურ სამარიუმს ადამიანის ორგანიზმში არ გააჩნია ბიოლოგიური როლი. მისი მარილები სტიმულირებენ მეტაბოლიზმს, მაგრამ არ არის ნათელი, ეს ეფექტი სამარიუმის თუ სხვა ლანათნოიდების არსებობითაა გამოწვეული.

სამარიუმის საერთო რაოდენობა მოზრდილებში არის 50 მიკროგრამი, უმეტესად ღვიძლში და თირკმელში და დაახლოებით 8 მიკროგრამი ლიტრზე გახსნილია სისხლში. სამარიუმი არ შთაინთქმება მცენარეების მიერ შესამჩნევი რაოდენობით და ამდენად იგი არ შედის ადამიანის საკვებში. თუმცა, მცენარეთა და ბოსტნეულთა მცირე რაოდენობა შეიცავს სამარიუმს 1 წილს მილიონზე. სამარიუმის უხსნადი მარილები არატოქსიკურია, ხოლო  ხსნადი, მარილები მცირედ ტოქსიკურია.

ინექციის დროს სამარიუმის მარილების მხოლოდ 0.05% შთაინთქმება სისხლში, ხოლო დანარჩენი გამოიყოფა ორგანიზმიდან. სისხლიდან დაახლოებით 45% მიდის ღვიძლში და 45% დეპოზირდება ძვლების ზედაპირზე, სადაც იგი რჩება დაახლოებით ათი წელი. დაანარჩენი 10% გამოიყოფა ორგანიზმიდან.

მასალა მომზადებულია www.wikipedia.com -ის მიხედვით