გოგირდი

გოგირდი წარმოადგენს ქიმიურ ელემენტს ატომური ნომრით 16. იგი გამოისახება სიმბოლოთი S და წარმოადგენს მულტიველენტურ არამეტალს. გოგირდი ბუნებრივი ფორმით წარმოადგენს ღია ყვითელი ფერის მყარ კრისტალურ ნაერთს. ბუნებაში იგი გვხვდება, როგორც თვითნაბადი , ასევე სულფიდური და სულფატური მინერალების სახით. იგი სიცოცხლისათვის აუცილებელი ელემენტია და იგი გვხვდება ორ ამინომჟავაში: ცისტეინსა და მეთიონინში. მისი კომერციული გამოყენება უპირველეს ყოვლისა არის სასუქებში, მაგრამ იგი აგრეთვე ფართოდ გამოიყენება შავი დენთის, ასანთის, ინსექტიციდების და ფუნგიციდების წარმოებაში.

დახასიათება

გოგირდი ყვითელი მყიფე კრისტალური ნივთიერებაა, სითბოსა და ელექტრობის ცუდი გამტარია. წყალში გოგირდი არ იხსნება, კარგად იხსნება გოგირდნახშირბადში CS₂ და ეთერში (C₂H₂)₂O. ელემენტურ გოგირდს აქვს სუსტი, ასანთის მსგავსი სუნი. გოგირდის ”მკვეთრი სუნი” გაიგივებულია გოგირდწყალბადის (H₂S) სუნთან ან ლაყე კვერცხის სუნთან, ან გოგირდის წვის დროს წარმოქმნილი გოგირდის დიოქსიდის სუნთან.

გოგირდი იწვის ლურჯი ალით. ამ დროს გამოიყოფა დამახასიათებელი, მკვეთრი სპეციფიური სუნის მქონე გოგირდის დიოქსიდი, რომელიც ლორწოვან გარსში გახსნისას წარმოქმნის განზავებულ გოგირდოვან მჟავას. გოგირდი თვითონ წყალში არ იხსნება და არც სველდება, იგი წყლის ზედაპირზე ტივტივებს (ფლოტაციის უნარი). გოგირდი იხსნება გოგირდნახშირბადში და მცირე რაოდენობით იხსნება ბენზოლში და ტოლუოლში. გოგირდის ძირითადი დაჟანგულობის ხარისხია: -2; +2; +4; +6. იგი წარმოქმნის სტაბილურ ნაერთებს თითქმის ყველა ელემენტთან კეთილშობილი აირების გარდა. გოგირდის კრისტალოგრაფია კომპლექსურია. დამოკიდებულია სპეციფიკურ პირობებზე. ყველაზე მეტად ცნობილია მისი კრისტალური სტრუქტურის მქონე ალოტროპიები - რომბული და მონოკლინური, რომელთა მესრის კვანძებში განლაგებულია S₈ მოლეკულები, მაგრამ ისინი განსხვავდებიან მოლეკულების წყობით კრისტალში ან კრისტალური ფორმით. ალოტროპიის ამ სახეს ეწოდება პოლიმორფიზმი.

ჩვეულებრივ პორობებში მდგრადი მოდიფიკაციაა რომბული გოგირდი. იგი ყვითელი ფერის, მყიფე ნივთიერებაა, ლღობის ტემპერატურით 112.8 °C, სიმკვრივე - 2.07გ/სმ³. ახასიათებს მცირე ელექტრო და თბოგამტარობა.

გამლღვალი გოგირდის ნელი გაცივებისას მიიღება მონოკლინური გოგირდი მუქი-ყვითელი ნემსისებრი კრისტალების სახით. მისი ლღობის ტემპერატურაა 119 °C, სიმკვრივე - 1.96გ/სმ³. იგი მდგრადია მხოლოდ 96 °C-ზე ზემოთ. ჩვეულებრივ პირობებში თანდათან გარდაიქმნება რომბულ გოგირდად.

გამლღვალი გოგირდი მოძრავი, გამჭვირვალე სითხეა, 160 °C-ის ზემოთ გაცხელებისას გარდაიქმნება მუქ ბლანტ სითხედ, ხოლო მისი სწრაფი გაცივებისას (გამლღვალი გოგირდის ნაკადის ცივ წყალში ჩასხმით) მიიღება ამორფული სახესხვაობა - პლასტიკური გოგირდი S, ყავისფერი, რეზინისმაგვარი მასა, რომელიც გაჭიმვისას იწელება, მოშვებისას კი მოკლდება. პლასტიკური გოგირდის მოლეკულები გოგირდის ატომების გრძელი ჯაჭვებია, რომლებიც გაუჭიმავ პლასტიკურ გოგირდში უწესრიგოდაა გადახლართული, გაჭიმვისას კი სწორდება და გამჭიმავი ძალის მიმართულებით ერთმანეთის მიმართ პარალელურად ლაგდება, მოშვებისას კი ისევ ეხვევა.

გოგირდი დუღს 444.6 °C ტემპერატურაზე. ტემპერატურის შემდგომი გაზრდით ორთქლში ატომთა რიცხვი მოლეკულაში თანდათანობით მცირდება.

900 °C ტემპერატურის ზემოთ გოგირდი ორატომიანი მოლეკულებისაგან შედგება. მათ ჟანგბადის მსგავსად პარამაგნიტური თვისებები ახასიათებთ. 1500 °C-ზე მაღალ ტემპერატურაზე მიმდინარეობს S₂ მოლეკულების დისოციაცია ცალკეულ ატომებად.

ალოტროპია

გოგირდი იძლევა 30 მყარ ალოტროპს, უფრო მეტს, ვიდრე რომელიმე ელემენტი გარდა S₈-ისა, ცნობილია რამოდენიმე სხვა რიგიც. ერთი ატომის ჩამოცილებით მიიღება , S₇ რომელიც უფრო მუქი ყვითელია, ვიდრე S₈. HPLC ანალიზის შედეგად დაადგინეს, რომ ”ელემენტალური გოგირდი” წარმოადგენს ძირითადად S₈-ის, აგრეთვე S₇-ისა და მცირე რაოდენობა S₆-ის ნარევს. ამის საწინააღმდეგოდ გოგირდის მეზობელი ჟანგბადი წარმოქმნის მხოლოდ ორ ალოტროპიულ სახესხვაობას: O₂ და O₃.

იზოტოპები

გოგირდს აქვს 25 ცნობილი იზოტოპი, ოთხი მათგანი სტაბილურია: ³²S (95.02%), ³³S (0.75%), ³⁴S (4.21%) და ³⁶S (0.02%). ამათ გარდა ³⁵S, გოგირდის რადიოაქტიური იზოტოპის სიცოცხლის ხანგრძლივობა ძალიან მცირეა. ³⁵S წარმოიქმნება ატმოსფეროში ⁴⁰Ar-ზე კოსმოსური სხივების მოქმედებით.მისი ნახევარდაშლის პერიოდია 87 დღე.

გოგირდის რამდენიმე ალოტროპული სახესხვაობაა ცნობილი. ასეთია რომბული, პრიზმული და პლასტიკური.ოთახის ტემპერატურაზე მდგრადია რომბული გოგირდი, 96 °–ზე და უფრო მაღლა მდგრადია პრიზმული გოგირდი. რომბული გოგირდი ლღვება 113°–ზე, ადუღებამდე გაცხელებული გოგირდი რომ ცივ წყალში ჩავასხათ, გაცივებისას მივიღებთ პლასტიკურ გოგირდს, რომელიც რამდენიმე საათში მყიფე ხდება, ყვითლდება და ბოლოს რომბულ გოგირდად იქცევა. რომბული და პლაზმური გოგირდის მოლეკულების შედგენილობა ერთნაირია, თითოეული მოლეკულა 8 ატომისაგან შედგება S₈. მაგრამ რომბულ კრისტალებში მოლეკულების წყობა სხვაგვარია ვიდრე პრიზმულში. ეს არის ალოტროპიის ერთ–ერთი სახე, პოლიფორმიზმი ეწოდება. პოლიმორფიზმი არის ზოგიერთი მარტივი და რთული ნივთიერების მიერ სხვადასხვა კრისტალური ფორმის სახესხვაობის წარმოქმნის უნარი

გავრცელება

გოგირდი ბუნებაში ფართოდაა გავრცელებული, ის გვხვდება თავისუფალ მდგომარებაში (თვითნაბადი გოგირდი) და ნაერთების სახით. იგი დედამიწის ქერქში 0.05%-ია, ზღვის წყალში 0.08% (მასით). თვითნაბად გოგირდს ვხვდებით ჩამქრალი ან მოქმედი ვულკანების ახლოს.თვითნაბადი გოგირდით მდიდარი საბადოებია კუნძულ სიცილიაზე, ამერიკაში, იაპონიაში, ყირიმზე,თურქმენეთში, ყარაყუმის უდაბნოში, უზბეკეთში, კავკასიაში და ვოლგისპირეთში. მიწის წიაღი გაცილებით მდიდარია ლითონთა სულფიდებით: ალმადანი ანუ პირიტი - FeS₂, თუთიის მატყუარა (თუთიის კრიალა ) - ZnS, ტყვიის კრიალა - PbS, სტიბანიტი (სტიბიუმის სულფიდი), ქალკოზინი - Cu₂S, ქალკოპირიტი- CuFeS₂, სინგური - HgS. საკმაოდ გავრცელებულია ბუნებაში გოგირდმჟავას მარილები, მაგალითად თაბაშირი CaSO₄ • 2H₂O, ბარიტი BaSO₄ და სხვა. ყურე ყარა–ბოღაზგოლი ყოველწლიურად იძლევა მილიონობით ტონა მირაბილიტს – ათ მოლეკულა წყალთან დაკრისტალებულ ნატრიუმ–სულფატს NaSO₄ • 10H₂O, მწარე მარილს MgSO₄ • 7H₂O, გლაუბერის მარილი - Na₂SO₄ × 10H₂O და სხვა.

გოგირდი მიეკუთვნება იმ ელემენტთა რიგს ურომლისოდაც სიცოცხლე შეუძლებელია, რადგანაც იგი შედის ცილების შემადგენლობაში. ადამიანის ორგანიზმში გოგირდის შემცველობა 0.16%-ია (მასით). ბიოქიმიური პროცესების შედეგად იგი ორგანიზმში იჟანგება გოგირდმჟავამდე, რომელიც ნაწლავებში წარმოქმნილ ბაქტერიებს აუსნებოვნებს.

სტაბილური გოგირდი წარმოიქმნება ძალიან დიდ, ძალიან ცხელ (2.5 მილიონი კელვინი) ვარსკვლავზე. ამისათვის საჭიროა სილიციუმის ერთი ატომს დაემატოს ჰელიუმის ერთი ატომი.

ექსტრაქცია და მიღება

ექსტრაქცია ბუნებრივი რესურსებიდან

გოგირდის ექსტრაგირება ხდება ორი ძირითადი პროცესით: სიცილიური პროცესით და ფრაშის პროცესით.

სიცილიური პროცესი

სიცილიური პროცესი პირველად გამოყენებულ იქნა სიცილიაში. უძველესი დროიდან ცნობილია ვულკანურ რეგიონებში მადნიდან გოგირდის მიღება. ამ პროცესის დროს გოგირდის საბადოს აქუცმაცებენ, შემდეგ დიდი რაოდენობით ათავსებენ აგურის გამოსაწვავ ღუმელში დახრილად, ისე რომ მათ შორის მოძრაობდეს ჰაერი. შემდეგ მადანს აყრიან ფხვნილისებრ გოგირდს და ცეცხლს უკიდებენ. როგორც კი გოგირდი დაიწვება გამოყოფილი სითბო ალღობს გოგირდის საბადოს. ამის შემდეგ გამლღვალი გოგირდი ჩამოედინება ქვევით დახრილი გვერდიდან. გამლღვალ გოგირდს აგროვებენ ხის კასრებში. სიცილიური პროცესით მიღებული გოგირდი სუფთავდება გამოხდით.

ფრაშის პროცესი

ფრაშის პროცესის დროს გოგირდის საბადოში მილით წნევის ქვეშ შეყავთ გადახურებული წყლის ორთქლი, მეორე მილით ჩატუმბავენ შეკუმშულ ჰაერს, რომლის მოქმედებითაც გამლღვალი გოგირდი მესამე მილით ამოდის საბადოდან. მას ხდიან და ორთქლის კონდენსაციით ღებულობენ გოგირდის ფხვნილს. ამ გზით მიიღება 99.5% სისუფთავის გოგირდი, რომელიც არ საჭიროებს შემდგომ გასუფთავებას.

მიღება

ელემენტური გოგირდის მიღება გოგირდწყალბადიდან (კლაუსის მეთოდი) მდგომარეობს ნავთობის ან ბუნებრივი აირის დეჰიდროსულფირებაში.

თვითანაბადი გოგირდის მოპოვება საბადოებიდან შედარებით ადვილია. საბადოში მილით ჩაუშვებენ გახურებეულ ორთქლს მაღალი წნევის ქვეშ და მეორე მილით ამოაქვთ გალღობილი გოგირდი. ეს პროცესი ხელსაყრელია, რადგანაც არ არის ძვირი და არ აბინძურებს გარემოს (იხ. ზემოთ ფრაშის მეთოდი).

გოგირდს ღებულობდნენ გოგირდწყალბადისა და ჰაერის გატარებით გააქტივებულ ნახშირზე, რომელიც კატალიზატორის როლს ასრულებს:

2H₂S + O₂ → 2H₂O + 2S

გოგირდს ღებულობენ ასევე გოგირდოვანი გაზის ნახშირით აღდგენით მაღალ ტემპერატურაზე:

SO₂ + C → CO₂ + S

გოგირდს ღებულობენ აგრეთვე რკინის ალმადანის (პირიტის) გახურებით ღუმელში 600°–მდე. ამ ტემპერატურაზე ალმადანი იშლება:

FeS₂ → FeS + S

რის შედეგადაც მიიღება გოგირდოვანი რკინა და გოგირდი.

თვითნაბადი გოგირდის სუბლიმაციით (აქროლებით) მიიღება გოგირდის მტვერი, ხოლო გამოდნობით ღებულობენ კოშტოვან გოგირდს.

ქიმიური თვისებები

ოთახის ტემპერატურაზე გოგირდი ურთიერთქმედებს ფთორთან და ქლორთან (S₂Cl₂, SCl₂–ს.), ფოსფორთან (P₂S₃–ს) და ამჟღავნებს აღმდგენ თვისებებს:

S + 3F₂ = SF₆ 2S + Cl₂ = S₂Cl₂

კონცენტრირებულ მჟავებთან - დამჟანგველებთან (HNO₃, H₂SO₄) გოგირდი ურთიერთქმედებს ხანგრძლივი გაცხელების შემდეგ და იჟანგება:

S + 6HNO₃(კონც) = H₂SO₄ + 6NO₂ ↑ + 2H₂O S + 2H₂SO₄(კონც.) = 3SO₂ ↑ + 2H₂O

ჰაერზე გოგირდი იწვის ცისფერი ალით და წარმოქმნის გოგირდოვან ანჰიდრიდს - უფერო აირს მკვეთრი სუნით:

S + O₂ = SO₂

ამ შემთხვევაში გოგირდი აღმდგენ თვისებებს იჩენს, თვითონ კი S⁺⁴ იჟანგება.

ჟანგბადის არეში გოგირდის წვა ენერგიულად მიმდინარეობს. გოგირდის ორჟანგის დაჟანგვით მიიღება გოგირდის ანჰიდრიდი SO₃.

სპექტრალური ანალიზის საფუძველზე დადგინდა, რომ სინამდვილეში გოგირდის დაჟანგვისას მიმდინარეობს ჯაჭვური რეაქცია და წარმოიქმნება მთელი რიგი შუალედური პროდუქტებისა: გოგირდის მონოოქსიდი S₂O₂, მოლეკულური გოგირდი S₂, თავისუფალი გოგირდის ატომი S და გოგირდის მონოოქსიდის თავისუფალი რადიკალი SO.

მეტალებთან ურთიერთქმედებისას წარმოქმნის სულფიდებს:

2Na + S = Na₂S

ამ სულფიდებზე გოგირდის დამატებით წარმოიქმნება პოლისულფიდები:

Na₂S + S = Na₂S₂

გოგირდი გაცხელებით ურთიერთქმედებს ნახშირბადთან, სილიციუმთან, ფოსფორთან და წყალბადთან:

C + 2S = CS₂ (გოგირდნახშირბადი)

გოგირდი გაცხელებისას იხსნება ტუტეში - დისპროპორციონირების რეაქცია:

3S + 6KOH = K₂SO₃ + 2K₂S + 3H₂O

გოგირდწყალბადი წყალში გახსნისას იძლევა შესაბამის მჟავას, რომელიც ურთიერთქმედებს მეტალებთან და წარმოქმნის მეტალსულფიდების მთელ სერიას. ბუნებრივი მეტალსულფიდები ძალიან გავრცელებულია, განსაკუთრებით რკინის სულფიდი ანუ პირიტი, რომელიც ამჟღავნებს ნახევარგამტარ თვისებებს. ასევე გავრცელებულია გალინა - ტყვიის სულფიდი.

პოლიმერული გოგირდის ნიტრიდს აქვს მეტალური თვისებები, მიუხედავად იმისა, რომ იგი არ შეიცავს მეტალის არც ერთ ატომს. ამ ნაერთს აქვს აგრეთვე არაჩვეულებრივი ელექტრული და ოპტიკური თვისებები. ეს პოლიმერი შეიძლება მივიღოთ ტეტრასულფოტეტრანიტრიდიდან - S₄N₄.

ფოსფორის სულფიდები გამოიყენება სინთეზში. მაგალითად P₄S₁₀ და მისი წარმოებულები ნაფთალინ-1.8-დიილ-1.3.2.4-დითიადიფოსფეტენ-2.4-დისულფიდ და სხვა წარმოებულები გამოიყენებიან ორგანულ ნაერთებში ჟანგბადის ატომის გოგირდით შესაცვლელად.

სულფიტები (SO₂^-3), წარმოადგენენ გოგირდოვანი მჟავას მარილებს. გოგირდოვანი მჟავა მიიღება SO₂-ის წყალში გახსნით. გოგირდოვანი მჟავა და შესაბამისი სულფიტები ძლიერი აღმდგენი აგენტებია. SO₂-დან არის წარმოებული პიროსულფიტი და მეტაბისულფიტ იონი (S₂O₂^-5).

სულფატები (SO₂^-4) წარმოადგენენ გოგირდმჟავას მარილებს. გოგირდმჟავა ექვიმოლური რაოდენობით ურთიერთქმედებს SO₃-თან გვაძლევს პიროგოგირდმჟავას (H₂S₂O₇).

თიოსულფატები(S₂O₂^-3), რომელთაც ზოგჯერ მოიხსენიებენ როგორც თიოსულფიტები ან ”ჰიპოსულფიტები”, გამოიყენებიან ფოტოგრაფიულ ფიქსაციაში, როგორც აღმდგენი აგენტები.

ნატრიუმის დითიონიტი, Na₂S₂O₄, ძლიერი აღმდგენია.

ნატრიუმის დითიონატი (Na₂S₂O₆).

პოლითიონილმჟავა (H₂SnO₆), სადაც n იცვლება 3-8 -მდე.

პეროქსიმონოგოგირდმჟავა (H₂SO₅) პეროქსიდიგოგირდმჟავა (H₂S₂O₈) მიიღება SO₃-ის ურთიერთქმედებით კონცენტრირებულ H₂O₂ და კონცენტრირებულ H₂SO₄-თან.

ნატრიუმის პოლისულფიდი (Na₂Sx).

გოგირდჰექსაფტორიდი SF₆, ჩვეულებრივ პირობებში მკვრივი აირი გამოიყენება როგორც არატოქსიკური და არააქტიური რეაქტიული საწვავი.

გოგირდის ნიტრიდი გვხვდება,როგორც ხაზოვანი, ისე ციკლური ნაერთების სახით, რომლებიც შეიცავენ მხოლოდ N და S. ამის მაგალითია ტეტრაგოგირდტეტრანიტრიდი S₄N₄.

თიოციანატები შეიცავენ SCN^- ჯგუფს. თიოციანატები დაჟანგვით იძლევიან თიოციანოგენს (SCN)₂, NCS-SCN-ის სახით.

ორგანული ნაერთები

ბევრი ორგანული ნაერთის არასასიამოვნო სუნი გამოწვეულია მასში გოგირდის არსებობით, ასეთებია მეთილმერკაპტანი და დიეთილსულფიდი. თიოლები და სულფიდები გამოიყენებიან ბუნებრივი აირების სუნის მისაცემად, მათ შორის მნიშვნელოვანია 2-მეთილ-2-პროპანთიოლი (მესამ. ბუტილ მერკაპტანი). ნივრის სუნი და ”მყრალი” სუნი აგრეთვე გამოწვეულია გოგირდშემცველი ორგანული ნაერთებით. მაგრამ ყველა გოგირდშემცველ ნაერთს არა აქვს უსიამოვნო სუნი. მაგალითად, გრეიფრუტმერკაპტანს, რომელიც შეიცავს მონოტერპენოიდს, აქვს გრეიფრუტის დამახასიათებელი სუნი ძალიან მცირე კონცენტრაციით, უფრო დიდი კონცენტრაციის დროს ამ ნაერთს უკვე აქვს თიოლის დამახასიათებელი არასასიამოვნო სუნი.

ქვემოთ მოყვანილი გოგირდშემცველი ორგანული ნაერთებია (სადაც R და R’ არის ორგანული ჯგუფი -CH₃) თიოეთერები R-S-R’. ესენი წარმოადგენენ სულფოშემცველი მარტივი ეთერების ექვივალენტს.

თიოლები (მერკაპტანები) აქვთ R-SH ფორმა. ისინი წარმოადგენენ ალკოჰოლების გოგირდშემცველ ექვივალენტს.

თიოლატ იონი არის R-S^-. იგი წარმოიქმნება თიოლების ფუძეებთან ურთიერთქმედების დროს.

სულფოქსიდები ფორმულით R-S(=O)-R’. უმარტივესი სულფოქსიდი DMSO (დიმეთილსულფოქსიდი) კარგი გამხსნელია.

სულფონები ფორმულით R-S(=O)₂R’. გავრცელებული სულფონია C₄H₈SO₂.

გამოყენება

გოგირდი წარმოადგენს მრავალი ნაერთის პრეკურსორს. მისი მსოფლიო წარმოების დაახლოებით 85% (1989 წელი) იხარჯება გოგირდმჟავას მისაღებად. იგი ფართოდ გამოიყენება, როგორც ქიმიურ მრეწველობაში, ისე ლითონთა გადამამუშავებელ, ნავთობგადამამუშავებელ და მრეწველობის სხვა დარგებში. ლითონგადამამუშავებელ მრეწველობაში იგი გამოიყენება ლითონის ზედაპირის ოქსიდებისაგან გასუფთავების - მონიკელების, მოქრომვის და სხვა ოპერაციების წინ. გოგირდმჟავას როლი უმნიშვნელოვანესია მსოფლიო ეკონომიკაში და მისი წარმოება და ხარჯვა არის ნაციონალური ინდუსტრიის განვითარების ინდიკატორი.

გოგირდის ერთ-ერთი პირდაპირი გამოყენებაა კაუჩუკის ვულკანიზაცია. იგი უშუალოდ შედის რეაქციაში ნახშირბადთან და იძლევა გოგირდნახშირბადს (CS₂), რომელიც გამოიყენება ცელოფნების და ხელოვნური აბრეშუმის წარმოებაში. გოგირდშემცველი ნაერთები გამოიყენება დეტერგენტებში, ფუნგიციდებში, საღებრებში. ასევე გამოიყენებიან მცენარეთა მავნებლების წინააღმდეგ საბრძოლველად. გოგირდი ასევე გამოიყენება ასანთისა და დენთის წარმოებაში. ანტიმიკრობული და ანტიპარაზიტული მოქმედების გამო. გასუფთავებული გოგირდი გამოიყენება მედიცინაში კანის დაავადების სამკურნალო მალამოების დასამზადებლად. ნატრიუმისა და ამონიუმის თიოსულფატები გამოიყენება ფოტოგრაფიაში ფიქსატორად. მაგნიუმის სულფატი MgSO₄ (მწარე მარილი) გამოიყენება როგორც სასაქმებელი, ასევე როგორც გამშრობი საშუალება.

გოგირდმჟავა ჰიგროსკოპულია, წყლისადმი დიდი სწრაფვა განაპირობებს მის გამოყენებას აირების გასაშრობად. იგი რეაგირებს მრავალ ორგანულ ნაერთთან, მისი ეს თვისება გამოიყენება მავნე მინარევებისაგან ბენზინის, ნავთის და სხვა ნავტობპროდუქტების გასაწმენდად. გოგირდმჟავა ფართოდ გამოიყენება ფოსფოროვანი მადნებიდან პროდუქტების ექსტრაქციისათვის, სასუქების მისაღებად.

მნიშვნელოვანია ანტისეპტიკური საშუალების - გოგირდის (IV) ოქსიდის (SO₂) გამოყენება ბოსტნეულისა და ხილის შესახრჩოლებლად. მათი ლპობის თავიდან აცილების მიზნით ღვინის კასრებში ობის მოსასპობად. გოგირდის დიოქსიდი მრავალ საღებართან წარმოქმნის უფერო ნაერთებს. მიღებული ნაერთები არამდგრადია და შეიძლება გაცხელებით ან სინათლის მოქმედებით ადვილად დაიშალოს და ქსოვილმა აღიდგინოს პირველადი ფერი.

მასალა მომზადებულია www.wikipedia.com -ის მიხედვით